του Χρήστου Χ. Λιάπη*

Η κατάθλιψη είναι μια οικουμενική νόσος που συχνά υποδιαγιγνώσκεται, επηρεάζοντας όλες τις ηλικίες και ιδιαίτερα τους νέους και τις γυναίκες. Πρέπει να γίνει κατανοητό πώς η κλινική κατάθλιψη δεν είναι: περαστικό συναίσθημα, σημείο προσωπικής αδυναμίας και όσοι πάσχουν από κατάθλιψη δεν μπορούν από μόνοι τους να διορθώσουν αυτή τη νοσηρή κατάσταση και να αισθανθούν καλύτερα.

Έχει μέση ηλικία έναρξης τα 25 έτη και είναι δύο φορές πιο συχνή σε έφηβες και ενήλικες γυναίκες απ’ ότι σε εφήβους και ενήλικους άντρες, με υψηλότερη συχνότητα και για τους άνδρες και για τις γυναίκες μεταξύ 25 και 44 χρόνων. Η συχνότητα εμφάνισης στη διάρκεια ζωής, στις Ηνωμένες Πολιτείες, είναι 20% στις γυναίκες και 12% στους άνδρες, ενώ παρατηρείται προοδευτική αύξηση στην επίπτωση της μείζονος κατάθλιψης κατά τη διάρκεια των τελευταίων 70 ετών, με την αναπηρία από την κατάθλιψη να είναι 50% υψηλότερη για τις γυναίκες απ’ ότι στους άνδρες, αποτελώντας την πρώτη αιτία αναπηρίας για τις γυναίκες σε χώρες τόσο με υψηλά όσο και με μεσαία-χαμηλά εισοδήματα.

Η κατάθλιψη:

• Ανήκει στις πιο σοβαρές νόσους που προκαλούν αναπηρία.
• Αυξάνει την αναπηρία από σωματικές παθήσεις.
• Αυξάνει την θνησιμότητα.
• Οδηγεί σε αυτοκτονική συμπεριφορά.
• Αυξάνει την κατανάλωση φαρμάκων, τις νοσηλείες και τον χρόνο νοσηλείας.
• Περιορίζει την συμμόρφωση στην αγωγή για σωματικές παθήσεις.
• Χειροτερεύει την ποιότητα ζωής και την οικονομική κατάσταση των ασθενών.
• Επιβαρύνει και τους φροντιστές των ασθενών.

Η κατάθλιψη παρουσιάζει φασική πορεία, με επεισόδια νοσηρής μεταβολής του συναισθήματος (συνήθως διαρκείας μερικών μηνών), ακολουθούμενα από περιόδους νορμοθυμίας οι οποίες μπορεί να είναι πολλές φορές μακρές και κατά τις οποίες η διάθεση και οι υπόλοιπες νοητικές λειτουργίες είναι απολύτως φυσιολογικές. Η θεραπεία της κατάθλιψης περιλαμβάνει βιολογικές (κυρίως φαρμακευτικές) και ψυχολογικές παρεμβάσεις, οι οποίες αποσκοπούν στη θεραπεία των επεισοδίων και στην προφύλαξη από νέες υποτροπές της νόσου, στις οποίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο πολλοί προδιαθεσικοί, πυροδοτικοί και αναδαυλιστικοί παράγοντες του κοινωνικοοικονομικού πλαισίου των ασθενών.

* Ο Χρίστος Χ. Λιάπης MD, PhD, MSc είναι Ψυχίατρος, Διδάκτωρ Παν/μίου Αθηνών και Πρόεδρος του ΚΕΘΕΑ.