του Χρήστου Ζαμπούνη

«Μετά την κατάκτηση της Ελλάδας από τους Γερμανούς, το δέρμα άρχισε να γίνεται πανάκριβο και δυσεύρετο. Το έπαιρναν όλο οι Γερμανοί, για να κατασκευάσουν τις δερμάτινες γερμανικές μπότες κι’ άλλα είδη για το στρατό τους. Επίσης, άρχισαν να εξαφανίζονται και τα γυναικεία δερμάτινα παπούτσια από την αγορά και να γίνονται δυσεύρετα. Τελικά η λύση βρέθηκε στο ξύλο. Άρχισαν να κυκλοφορούν σιγά-σιγά τα τσόκαρα (…) Τα πρώτα που κυκλοφόρησαν ήταν ακαλαίσθητα και χαρτοκομμένα».

Αναδημοσιεύω από το υπό έκδοσιν βιβλίο του Νικολάου Ι. Καλλιγά «Κατοχή και Εμφύλιος στη Βέροια», το ανωτέρω απόσπασμα, για να το συνδέσω με όσα κακόγουστα και ευτελή συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια στο εγχώριο τηλεοπτικό στερέωμα. Το τσόκαρο, εν τω μεταξύ, από ξυλοπάπουτσο έχει μεταφορικώς εξελιχθεί σε έναν υβριστικό χαρακτηρισμό για το είδος εκείνο των γυναικών που δεν διακρίνονται για την λεπταισθησία τους.

Ας είμεθα ειλικρινείς. Πώς να χαρακτηρίσει κανείς με άλλο κοσμητικό επίθετο τις wannabe ανθυπο-celebrities που παρελαύνουν με αφόρητη αυταρέσκεια από τα τηλεοπτικά παιχνίδια, και αργότερα, όταν αποχωρήσουν από αυτά, από τα τηλεοπτικά στούντιο των εκπομπών ειδικού σκοπού, που αναπαράγουν τα κατορθώματά τους; Με ποια υπομονή να οπλισθεί κανείς ακούγοντας τα «άθλια και τρισβάρβαρα» ελληνικά των; Γιατί εν μέσω πολέμου να πρέπει να υφιστάμεθα μία τέτοια κακοποίηση οφθαλμών τε και ώτων;

Κλείνω με μία ενδιαφέρουσα λεπτομέρεια από το ίδιο βιβλίο. «Τα μονώροφα (σ.σ.: τσόκαρα) τα φορούσε η χαμηλή τάξη, τα διώροφα η μεσαία και τα τριώροφα η υψηλή. Τα μονώροφα ήταν στην πραγματικότητα ένα σανίδι από ξύλο οξιάς με τακούνι κι’ ένα λουρί από δέρμα γουρουνιού από πάνω. Τα διώροφα είχαν δύο σανίδια μ’ ένα αυλάκι στη μέση και τα τριώροφα τρία σανίδια με δύο αυλάκια στη μέση. Τα τριώροφα πολυτελείας τα έκαναν από ξύλο φλαμουριάς για να είναι ελαφριά. Υπήρχαν βέβαια κι’ οι “πλούσιες” που φορούσαν στην Κατοχή παπούτσια και καμάρωναν, αποκαλώντας τις υπόλοιπες γυναίκες “τσοκαρία”».