Του πήρε τόσο καιρό του Jim Jarmusch να γυρίσει το “Coffee & Cigarettes” που όταν ξεκίνησε, επιτρεπόταν ακόμα το κάπνισμα στα café.

Σήμερα που μπορούμε να απολαύσουμε είτε τον καφέ μέσα είτε το τσιγάρο έξω, κλείνουν 15 χρόνια από τότε που ολοκληρώθηκαν τα γυρίσματα του Coffee & Cigarettes. 15 χρόνια από την ταινία και 32 από τότε που γυρίστηκε το πρώτο short story από τα 11 αυτού το σπονδυλωτού black & white film.

Από το 1986 μέχρι το 2003, ο Jarmusch κινηματογραφούσε μια παρέλαση από icons να πίνουν καφέ και να καπνίζουν πάνω στη συζήτηση. Γρανίτα από καφέ, η επιστήμη της ιατρικής, η μουσική, οι μουσικοί, μια ξεδέλφη κι ένα boyfriend που παίζει σε μπάντα, το jukebox, τα βότανα, τα όνειρα. Η θεματολογία της κάθε συζήτησης διαφέρει αλλά ο παρανομαστής είναι ίδιος: Κυρίως όλοι διαφωνούν μεταξύ τους αλλά κάθονται στο ίδιο τραπέζι και συνεχίζουν την κουβέντα.

Αυτό το “αλλά” συμβολίζει εξαιρετικά ο Jarmusch με το high-contrast ασπρόμαυρο φιλμ. Τις διαπροσωπικές αντιθέσεις που τελικά συνθέτουν ένα αρμονικό frame. Άλλωστε, αν εστιάσεις μόνο στα βασικά, οι όποιες αντιθέσεις μεταξύ των ανθρώπων, δεν αλλάζουν το γεγονός ότι όλοι μπορούν να συνυπάρξουν. Ναι; Ίσως.

Ο Jim μοιάζει να το πιστεύει γι’ αυτό άλλωστε κάλεσε 24 καλλιτέχνες, διαφορετικών τεχνών, genres και backgrounds, να συναναστραφούν ο ένας τον άλλον μπροστά στον φακό του. Και ναι, το σενάριο υπογράφει ο ίδιος ο σκηνοθέτης αλλά όλοι ξέρουμε πως πολλοί από τους διαλόγους είναι αυτοσχέδιοι. Άλλωστε, οι περισσότεροι από τους καλλιτέχνες δεν ερμηνεύουν κάποιον ρόλο αλλά παίζουν τον εαυτό τους ή και κάποιον ακόμα, όπως στο story “Cousins”.

Η Cate Blanchett παίζει τον εαυτό της αλλά και την ξαδέλφη της, Shelly. Η Shelly περιγράφει το νέο της boyfriend που παίζει σε μια μπάντα που μας θυμίζει την ίδια μπάντα από το “Somewhere in California”. Το story δηλαδή που ο Iggy Pop και ο Tom Waits πίνουν καφέ και καπνίζουν, ισχυριζόμενοι πως το έχουν κόψει. Με τέτοια αριστουργηματικά “tricks”, 11 διαφορετικές ιστορίες καταφέρνουν να τρυπώσουν η μία μέσα στην άλλη, διατηρώντας την ανεξαρτησία τους αλλά και δημιουργώντας μια σχέση μεταξύ τους.

Ακόμη ένα “αλλά” που o Jarmusch συμβολίζει πολύ έξυπνα σ’ αυτή την ανθολογία των shorts. Likes.

Με τους συμβολισμούς, τα contrasts και την timeless αισθητική του, το Coffee & Cigarettes πήρε 3 βραβεία, συμπεριλαμβανομένου και του Χρυσού Φοίνικα στο Φεστιβάλ Καννών για το short “Somewhere in California”. Για το κοινό των σινεφίλ, η ταινία είναι πια σταθμός τόσο για το κινηματογραφικό του στυλ όσο και τον indie χαρακτήρα του. Όσο για’ μας, ο Jarmusch χαίρει ανέκαθεν του σεβασμού μας.