Παρακολουθώ με ευαρέσκεια, όπως φαντάζομαι και οι περισσότεροι εξ ημών, τα ευρήματα που φέρει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη στις ανασκαφές που πραγματοποιούνται κατά τους θερινούς μήνες στους αρχαιολογικούς τόπους της πατρίδος μας.
Την προσοχή μου ελκύουν δύο ακατοίκητα νησιά, η Κέρος και το Δεσποτικό. Στο μεν πρώτο επιχειρεί ένας Άγγλος λόρδος, ο καθηγητής, από το 1963, του Πανεπιστημίου του Καίμπριτζ Κόλιν Ρένφριου, στο δε δεύτερο ένας δικός μας, ο αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Γιάννης Κουράγιος. Πέραν της ισχνής κρατικής επιχορηγήσεως, αξίζει να υπομνησθεί ότι αρωγοί στο ανασκαφικό έργο εμφανίζονται πανεπιστήμια του εξωτερικού, καθώς και ελληνικά ιδρύματα, όπως το Α.Γ. Λεβέντη, Π & Α Κανελοπούλλου, Ι. Λάτση, Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου, Alpha Bank, σύλλογοι, όπως οι «Φίλοι της Πάρου», αλλά και εταιρείες, όπως η Cosmote. Για όσους είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν το Πάνω Κουφονήσι φέτος το καλοκαίρι, μία Έκθεση, με τίτλο «Απέναντι», διηγείται την ιστορία ενός πολιτισμού που ήκμασε πριν από 4.500 χρόνια στο συγκεκριμένο μέρος. Μαρμάρινα κυκλαδικά ειδώλια, αγγεία κεραμικά και κοσμήματα εκτίθενται στο Παλαιό Δημοτικό Σχολείο, προσκαλώντας μας να γνωρίσουμε το υψηλό επίπεδο πολιτισμού που είχαν αναπτύξει οι πρόγονοί μας την Πρώϊμη Εποχή του Χαλκού. Όσον αφορά στο Δεσποτικό, δύναται κανείς να θαυμάσει τα ευρήματα στο παρακείμενο νησί της Πάρου και στο εκεί Αρχαιολογικό Μουσείο. Οι υπεύθυνοι της ανασκαφής υπόσχονται ότι μόλις τελειώσουν οι ανασκαφικές και αναστηλωτικές εργασίες ο χώρος θα καταστεί επισκέψιμος, όπως είναι σήμερα η Δήλος, το αντίπαλον δέος, αφού οι Παριανοί οικοδόμησαν εκεί το Ιερόν του Απόλλωνος, τον 6 π.Χ. αιώνα, διά να υποδηλώσουν την επικυριαρχία τους στην περιοχή. Στην συνέχεια, υπεσκελίσθησαν από τους Αθηναίους, οι οποίοι εξαφάνισαν κάθε επιγραφή των υποδούλων τους.
Η αρχαιολογική σκαπάνη φέρει στο φως, κάθε καλοκαίρι, θησαυρούς σε δύο εμβληματικούς τόπους των Κυκλάδων, τις ακατοίκητες και προστατευόμενες νήσους Κέρο και Δεσποτικό. Αλλοδαποί αρχαιολόγοι, μεταξύ τους ο θρύλος του Καίμπριτζ, λόρδος Κόλιν Ρένφριου, σε αγαστή συνεργασία με τους ημεδαπούς συναδέλφους του της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων και την αρωγή ξένων πανεπιστημίων και εγχωρίων ιδρυμάτων, αποκαλύπτουν χαμένους θησαυρούς που διεσώθησαν από τον παναδαμάτορα χρόνο και την λεηλατική δράση ποικίλων εισβολέων.