του Χρήστου Ζαμπούνη

Περίπου 250 έτη μετά τη Γαλλική Επανάσταση, 6.500 πύργοι διεσπαρμένοι στην χώρα του Λουδοβίκου του 14^ου υπενθυμίζουν την extravagance.

Όταν η μητέρα του εδολοφονήθη αναιτίως από έναν ψυχασθενή που «άκουγε φωνές», στην κουζίνα του οικογενειακού πύργου, τότε, ο πρωτότοκος υιός της, Ghislain de Castelbajac, απεφάσισε να εγκαταλείψει το Παρίσι και την προσοδοφόρο εργασία του στο εμπόριο οίνων, για να εγκατασταθεί στην γη των προγόνων του. Και τι προγόνων! Από τον 14^ο αιώνα που απέκτησαν τίτλο ευγενείας, οι Castelbajac υπηρέτησαν τους βασιλείς της Γαλλίας παντοιοτρόπως, με έναν από αυτούς να συνδέεται με στενή φιλία με τον Ερρίκο τον Δ’. Οι σύγχρονοι επισκέπτες έχουν την δυνατότητα να αποθαυμάσουν την κλίνη με ουρανό, όπου εκοιμόταν ο Γάλλος άναξ, στο Château de Caumont – αυτή είναι η ονομασία του Πύργου.

Συνολικώς, 6.500 πύργοι είναι καταμετρημένοι στο γαλλικό έδαφος, με 5.500 από αυτούς να έχουν χαρακτηρισθεί ιστορικά μουσεία. Χμ, ο χαρακτηρισμός είναι ένα «δηλητηριώδες δώρο» εάν λάβει κανείς υπ’ όψιν του την υποχρέωση των πυργοδεσποτών να έχουν ανοικτές, για το κοινό, τις πόρτες των ιδιοκτησιών τους. «Η ζωή του πυργοδεσπότη πόρρω απέχει από αυτό που φαντάζονται οι άλλοι άνθρωποι, οι οποίοι έχουν την εντύπωση ότι όποιος διαθέτει ένα Château είναι πλούσιος και διάγει τον βίο του διοργανώνοντας δεξιώσεις και κυνήγια», εξηγεί ο Louis de Mailly, του οποίου ο Πύργος εκποιήθη από τον παππού του για να πληρώσει τα χρέη του αδελφού του που εδημιουργήθησαν εξαιτίας της ενασχόλησής του με τα χαρτοπαίγνια. Από τους λιγοστούς επιζώντες των εκκαθαρίσεων της Γαλλικής Επαναστάσεως, η οποία οδήγησε στην λαιμητόμο χιλιάδες ομοίους του, είναι υπερήφανος για την καταγωγή του και συνεχίζει να διαβιοί «la vie de Château», «τη ζωή του Πύργου», προσκεκλημένος των φίλων του που έχουν διατηρήσει μετά κόπων και βασάνων τις ιδιοκτησίες τους.

Το Château Breteuil, ιδιοκτησία του Henri Francois de Breteuil, στο Choisel της Γαλλίας.

Η υψηλή φορολογία και, κυρίως, τα ανυπέρβλητα έξοδα συντηρήσεως έχουν υποχρεώσει αρκετούς από αυτούς να οδηγηθούν στην ύστατη λύση, δηλαδή την πώληση. Αυτή είναι η περίπτωσις του κόμητος Sixte de La Rochefoucoud, δουκός του Liancourt. Ύστερα από αλλεπάλληλες καταστροφές, από τον Εκατονταετή Πόλεμο (1337-1453), έως την γερμανική κατοχή, η αδυναμία εξυπηρετήσεως των φορολογικών και άλλων βαρών οδήγησε μία από τις αρχαιότερες αριστοκρατικές οικογένειες στην πώληση του Château de Verteuil. Η τιμή του εκπλήσσει: 2.800.000 ευρώ για έναν Πύργο που διαθέτει 40 δωμάτια και περιβάλλεται από ένα κτήμα 380 στρεμμάτων.

«Περίπου 1.500 με 2.000 Πύργοι είναι στην αγορά σήμερα», σχολιάζει η μεσίτης Géraldine Meissirel. Ευγενικής καταγωγής η ιδία, έχει να διηγηθεί για ένα από τα Châteaux της οικογενείας της, το οποίο εβομβαρδίσθη από τους Συμμάχους, στο Montreuil-sur-Mer, επειδή αυτοί είχαν την πληροφορία ότι εκεί διέμενε ο στρατάρχης Rommel. «Εδώ και τρία χρόνια», συνεχίζει, «ένας συγγραφεύς, δημοσιογράφος και τηλεπαρουσιαστής, με ειδίκευση στο βασιλικό ρεπορτάζ, πρότεινε στον πρόεδρο Macron την δημιουργία του Loto du patrimoine, ενός λαχείου που θα επιτρέπει την διάσωση των Πύργων». Η ιδέα είναι απλή. Με τα κέρδη από την λαχειοφόρο αγορά θα χρηματοδοτούνται τα έργα για την συντήρηση των chateaux που θα επιλέγονται. 2.000 αιτήσεις έχουν υποβληθεί, έως την στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές, με 250 από αυτές να παίρνουν το «πράσινο φως», και 18 ανά περιφέρεια να λαμβάνουν μία αξιοσημείωτη οικονομική ενίσχυση.

To μπαρόκ Château de Vaux-le-Vicomte, στο Maincy.

Στις 7 Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους, το Château de Caumont, του Ghislain de Castelbajac, εξαδέλφου του διάσημου σχεδιαστού Μόδας Jean-Charles de Castelbajac, έλαβε κατ’ αυτόν τον τρόπο επιχορήγηση 300.000 ευρώ από τον περιφερειάρχη της Occitanie- Pyrénées. Τα χρήματα αυτά, θα επιτρέψουν, μεταξύ άλλων, την ανακαίνιση μίας αποθήκης 200 τ.μ., που θα χρησιμοποιηθεί για την διοργάνωση εκδηλώσεων, όπως γάμοι και επαγγελματικά σεμινάρια.

Τον δρόμο τον έδειξαν πρώτοι οι Άγγλοι, με την δημιουργία του National Trust, ενός ιδιωτικού Tαμείου που επέτρεψε, ήδη από το 1895, την σωτηρία εκατοντάδων castles. Στην χώρα της φαιδράς πορτοκαλέας τα αντίστοιχα Châteaux, το Τατόϊ και το Mon Repos, αντιμετώπιζαν ήδη από το 1967, έτος της αναχωρήσεως της βασιλικής οικογενείας από την χώρα, μετά το αποτυχημένο αντικίνημα του Κωνσταντίνου κατά των συνταγματαρχών, την απόλυτη περιφρόνηση του κράτους.

Στο κελάρι του Château Lafite-Rothschild.

Τύχη αγαθή θέλησε ο νυν πρωθυπουργός να έχει αναλάβει αποφασιστική πρωτοβουλία για την ανάδειξη του βασιλικού Κτήματος Τατοΐου, με ορατά, έως σήμερα, αποτελέσματα. Η Ιστορία δεν ξεγράφεται, ούτε ξαναγράφεται.