Υπήρξε κάποτε μια εποχή όπου οι καλλιτέχνες ηχογραφούσαν τα τραγούδια τους, αυτά κυκλοφορούσαν και ο κόσμος τα έπαιρνε με την σειρά και τ’ άκουγε. Αργότερα, οι δισκογραφικές εταιρίες αποφασίζανε ποια τραγούδια θα ηχογραφηθούν, ποια από αυτά θα μπούνε στην Α’ πλευρά του δίσκου και ποια στη Β’. Τα της Α’ ήταν αυτά που οι εμπορικές ομάδες των δισκογραφικών θεωρούσαν πως θα έχουν επιτυχία και συνεπώς, έσοδα. Αντιθέτως, τα τραγούδια της Β’ πλευράς, τα B-sides, ήταν τα off-mainstream, αυτά δήλαδή που το ευρύ κοινό θα προσπεράσει. Συνήθως είχαν δίκιο…

Υπάρχουν, όμως και οι εξαιρέσεις στον κανόνα που διέψευσαν πανηγυρικά τις προβλέψεις των marketers αλλά και το “αλάνθαστο” αυτί του εκάστοτε παραγωγού. Ευτυχώς για’ μας γιατί τα b-side songs που ξέφυγαν τη “μοίρα” τους και “άνθισαν” τα ηχεία μας, είναι και τα πιο όμορφα.

Διαλέξαμε για’ σας οχτώ και τυχερά 😉

Booker T. & the M.G.’s, Green Onions

Στα 17 του χρόνια, ο βραβευμένος με Grammy, R’n’B πολύ-μουσικός και συνθέτης, Booker T. Jones έγραψε αυτό το ορχηστρικό, rock & soul αριστούργημα που είναι αδύνατον να μη χορέψεις. Το τραγούδι είναι αυτό που λένε 12 bar-blues και μ’ ένα αυθεντικό Hammond Organ του ’35 στην ορχήστρα του, μας “κουνάει” για τα καλά. Το Green Onions ηχογραφήθηκε το 1962. Boom!

The Beatles, I’m The Walrus

Οι Beatles ηχογράφησαν το ψυχεδελικό αυτό κομμάτι το 1967 και μπήκε στην Β’ πλευρά του δίσκου “Hello, Goodbye”. Πολύ γρήγορα, όμως, το “I’m The Walrus” σκαρφάλωσε στο #1 των Βρετανικών και Αμερικάνικων charts, σβήνοντας τη διαχωριστική γραμμή μεταξύ του “τί πουλάει” και του “τί είναι καλό”…

Ray Charles, Careless Love

Το Careless Love έχει μια πολύ μεγάλη ιστορία που ξεκινάει στις αρχές του 20ου αιώνα από τη Νέα Ορλεανή και τον Buddy Bolden χωρίς όμως να έχει αξακριβωθεί αν ο ίδιος έγραψε αυτό το heartbreaking song. Στη σκηνή των blues, το τραγούδι θεωρείται “παραδοσιακό” και η ιστορική δισκογραφική εταιρία, Fats Domino, πρόλαβε να το πρωτοηχογραφήσει το 1951. Εδώ το ακούμε στην καλύτερη ηχογραφημένη version του από τον Ray Charles.

Van Morisson, Gloria

Θεωρείται από τα “εύκολα” τραγούδια. Τρεις συγχωρδίες, πεπατημένη ροκ γραμμή. Ίσως γι’ αυτό όταν ο Ιρλανδός τραγουδοποιός Van Morisson το ηχογράφησε με την τότε μπάντα του, Them, το 1964, η δισκογραφική του εταιρία το κατέταξε σε B-side song και το άφησε εκεί να “σκονίζεται”. Το Gloria όμως, γύρισε το τιμόνι ανάποδα και διέσχισε χώρες, πόλεις και ωκεανούς για να γίνει ίσως το πιο γνωστό garage-rock άσμα και να επηρρεάσει γεννέες τραγουδοποιών.

Nick Cave, Blue Bird

Ο Cave δεν μας έχει απογοητεύσει ποτέ στις Β’ πλευρές των δίσκων του. Ως fans του έργου του, μπορούμε να πούμε ότι χρόνια τώρα, ψάχνουμε περισσότερο τα B-sides του ψηλού, γοτθικού καλλιτέχνη παρά αυτά που η εταιρία του “σπρώχνει” προς το main ρεύμα. Ίσως επειδή η ελευθερία που του δίνει η έλλειψη εμπορικού ενδιαφέροντος, τον κάνει ακόμα πιο δυνατό στην πένα και στις νότες. Το Blue Bird είναι ένα από τα πιο δημοφιλή του B-sides εντός κι εκτός του κύκλου των θαυμαστών του.

Louis Armstrong, Before Long

To be honest, δεν υπάρχουν A & B sides όταν μιλάμε για τον Armstrong… Ο “Satchmo” -όπως είναι το ψευδώνυμό του- ήταν και παραμένει η μεγαλύτερη επιρροή στην jazz από το 1918. Τρομπετίστας, συνθέτης, τραγουδιστής και η ψυχή της εκάστοτε σκηνής που ανέβαινε, ηχογράφησε το 1948 το άλμπουμ A Star Was Born και στη Β’ του πλευρά βρέθηκε αυτό το αριστούργημα. Απόλαυσε το.

Elvis Presley, Hound Dog

Surprise! Αυτό εδώ το B-side έχει την πιο παράξενη ιστορία απ’ όλα τα υπόλοιπα.

Το Hound Dog πρωτοηχογραφήθηκε το 1952 από τη μεγάλη κυρία Willie Mae “Big Mama” Thornton ενώ την βαριά υπογραφή τους σ’ αυτό το έμβλημα του Rock’n’Roll genre, βάζουν οι Jerry Leiber και Mike Stoller. Το τραγούδι στον δίσκο της Big Mama Thornton αποτέλεσε τη ναυαρχίδα του και κατέκτησε 500,000 πωλήσεις σε αντίτυπα ενώ έσπασε τα ρεκόρ των charts, διατηρώντας την πρώτη θέση για περισσότερο από 14 εβδομάδες. Το 2013 αυτή η ηχογράφηση πέρασε στο Rock’n’Roll Hall of Fame ως το τραγούδι που σχημάτισε το Rock’ n’ Roll.

Μετά απ’ όλα αυτά, αναρρωτιόμαστε ακόμα τί είχε στο μυαλό του ο παραγωγός του Elvis, όταν του πρότεινε, το 1956, η διασκευή αυτού του διαμαντιού να συμπληρώσει απλώς την κυκλοφορία του “Don’t Be Cruel”… Αλήθεια, τι?

The Rolling Stones, You Can’t Always Get What You Want

Το 1968 οι Rolling Stones μπαίνουν στο Olympic Sound Studio μαζί με την χορωδία του London Bach κι ένα γαλλικό κόρνο για να ηχογραφήσουν όχι απλά ένα B-side τραγούδι αλλά αυτό που θα έκλεινε τον δίσκο τους Let It Bleed. Δεν μας κάνει καμία εντύπωση που οι Βρετανοί music marketers (που την πώληση δίσκων την έχουν αναγάγει σε επιστήμη) επιλέξανε σαν hit του δίσκου το “Honky Tonk Women” και αφήσανε το πιο τρυφερό και ουσιαστικά ρεαλιστικό “You Can’t Always Get What You Want” να κάτσει στη Β’ πλευρά. Άλλωστε, τα 60s στο Λονδινό δεν είχαν και πολύ μεγάλη σχέση με τον ρεαλισμό…. Μας ικανοποιεί, όμως, πως το συγκεκριμένο b-side ξεπέρασε στα charts το “Honky Tonk Women” και αργότερα μπήκε στη λίστα των καλύτερων τραγουδιών όλων των εποχών.

Bonus για τους πολύ authentic listeners…

Bob Dylan, Mr. Tambourine Man

Ο Dylan είχε την (καλή) συνήθεια να παρουσιάζει τα τραγούδια που έγραφε πρώτα live και μετά να τα δισκογραφεί. Έτσι το Mr. Tambourine Man πρωτοακούστηκε το 1964 ενώ ηχογραφήθηκε το 1965. Η πρώτη ηχογράφηση του τραγουδιού απορρίφθηκε από τον ίδιο γιατί δεν του άρεσε ο συνδυασμός της ακουστικής του κιθάρας με την ηλεκτρική του Bruce Langhorne και το άφησε για λίγο στην άκρη.

To πανέμορφο αυτό τραγούδι τελικά δισκογραφήθηκε τον Ιανουάριο του ’65 και μάλιστα αυτό μαζί με άλλα τρία του ίδιου δίσκου, Bring It All Back Home, ηχογραφήθηκαν μαζί σε μία μόνο λήψη. Αν και το Mr. Tambourine Man βρίσκεται στη Β πλεύρα του δίσκου, είμαστε σίγουροι πως στη συνείδηση του Bob Dylan, οι θέσεις δεν παίζουν κανένα ρόλο.

Ας υποθέσουμε πως είναι 1964 και με το κλικ στο παρακάτω βίντεο, είμαστε ανάμεσα στο κοινό που ακούει για πρώτη φορά το Mr. Tambourine live από τον ίδιο. Play it, Bob!