Παρίσι, Λεωφόρος Montaigne. Στα γραφεία του Château Margaux μας υποδέχεται η ελληνικής καταγωγής ιδιοκτήτρια των θρυλικών γαλλικών κρασιών Corinne Mentzelopoulos. Ανάμεσα σ’ ένα πορτρέτο του Michael Jackson δια χειρός Andy Warhol, μια σειρά από φιάλες με το περίφημο κρασί και ένα αρχαίο γλυπτό που κληρονόμησε από τον πατέρα της, η επικεφαλής των ιστορικών οινοπαραγωγικών κτημάτων μάς εισάγει στον κόσμο των καλύτερων κρασιών στον κόσμο.

Tου Γιώργου Αρχιμανδρίτη

Το Château Margaux είναι γνωστό ως ένα από τα «Πρώτα» κρασιά. Τι ακριβώς σημαίνει αυτό;

Η ονομασία αυτή έχει ιστορικό και ποιoτικό χαρακτήρα. Κατ’αρχάς, τα κτήματά μας βρίσκονται σε μια ιδιαίτερα πλεονεκτική θέση στο εσωτερικό μέρος της χερσονήσου του Médoc και επιπλέον είμαστε από τους πιο παλιούς. Οι πιο παλιές ρίζες των αμπελιών μας χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα και τα κρασιά μας περίπου από το 1600, ενώ τα περισσότερα από τα άλλα ευγενή κρασιά είναι πολύ μεταγενέστερα. Στην Δεύτερη Παγκόσμια Έκθεση του Παρισιού το 1855, όπου η Γαλλία εξέθετε τα καλύτερα προϊόντα της, ο Ναπολέοντας ΙΙΙ έδωσε εντολή να γίνει μια ποιοτική ταξινόμηση των κρασιών. Σύμφωνα με την ταξινόμηση αυτή το Château Margaux ανήκει στα Πρώτα, δηλαδή στα καλύτερα κρασιά, μαζί με τα Château Lafitte, Château Mouton Rothschild, Château Haut-Brion και Château Latour τα οποία επίσης παράγονται στην περιοχή. Το Château Margaux όμως είναι το μόνο που το όνομά του ταυτίζεται με την ονομασία προέλευσής του (Margaux). Πρόκειται λοιπόν για μια ιστορία πολλών αιώνων, που για μας αποτελεί τιμή αλλά και πολύ μεγάλη ευθύνη, καθώς κάθε χρόνο πρέπει να φαινόμαστε αντάξιοί της.

                                            Chateau Margaux © Brice Braastad

Η οικογένεια Μετζελοπούλου πότε έρχεται στο προσκήνιο;

Ο πατέρας μου αγόρασε το Château Margaux το 1977, μετά από μια σειρά από καταστροφικές χρονιές για τους αμπελώνες του Bordeaux, από το 1971 και μετά. Όταν λοιπόν ήρθε στην περιοχή, οι ντόπιοι θεώρησαν ότι δεν είχε καταλάβει τίποτα και ότι επρόκειτο για μια πολύ επικίνδυνη επιχειρηματική κίνηση. Το γεγονός μάλιστα ότι ήταν Έλληνας – και όχι Γάλλος – ενίσχυε την δυσπιστία τους. Ο πατέρας μου όμως μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα απέδειξε ότι είχε καταλάβει τα πάντα. Έδωσε στο Château Margaux τεράστια ώθηση και το βοήθησε να ξαναγεννηθεί, κάνοντας μεγάλες επενδύσεις, σεβόμενος ταυτόχρονα την κληρονομιά του Margaux, είτε επρόκειτο για την ανακαίνιση του château, είτε για την ανανέωση των αμπελιών. Πήρε αγελάδες για να έχει φυσική κοπριά, έκανε τα σχέδια για μια δεύτερη υπόγεια οιναποθήκη και άλλα πολλά. Όλοι είχαν εντυπωσιαστεί με τις ικανότητές του και ο Τύπος τον αποκαλούσε μεγαλοφυία. Η σοδειά του ’78 ήταν πολύ καλύτερη σε σχέση με τις προηγούμενες, όμως ο ίδιος δεν είχε την τύχη να δει την αγορά του Château Margaux, και του Bordeaux γενικότερα, να εκτινάσσεται καθώς πέθανε το 1980.

Και με τη σοδειά του ’82 γίνεται το θαύμα…

Ακριβώς. Πρόκειται για μια εξαιρετική σοδειά και σε ποσότητα και σε ποιότητα. Δεν είχαμε πού να βάλουμε τα σταφύλια. Ήταν κάτι πρωτοφανές. Εκείνη λοιπόν τη χρονιά στην Αμερική, ο διάσημος οινοκριτικός Ρόμπερτ Πάρκερ έγραψε «Βιαστείτε να πάρετε Bordeaux ’82! Ποτέ δεν έχει υπάρξει τέτοια σοδειά!». Και ξαφνικά χάρη σ’αυτόν η αγορά εκτινάχθηκε. Η κριτική του είχε τεράστια απήχηση σ’ όλον τον κόσμο. Έτσι μπήκαμε στη νέα εποχή του Bordeaux. Τις επόμενες χρονιές, οι σοδειές ήταν καλές, με μια στις 3 ή 4 να είναι εξαιρετική. Κι αυτό είναι πολύ σημαντικό διότι δεν υπάρχει σίγουρη μέθοδος για να φτιάξεις καλό κρασί. Εξαρτάται κατ’ αρχάς από παράγοντες που είναι συχνά ανεξάρτητοι από σένα, και πιο συγκεκριμένα, από το τι σου δίνει κάθε χρόνο ο συνδυασμός εδάφους και κλιματικών συνθηκών. Γι’ αυτό δε συμφωνώ καθόλου όταν μου λένε ότι είμαστε είδος πολυτελείας. Είμαστε ένα αγροτικό προϊόν. Αν βρέχει για τρεις μήνες, το κρασί μου έχει καταστραφεί. Έχω ένα συγκεκριμένο έδαφος, μια μέγιστη ποσότητα που μπορώ να παράξω και έναν Θεό που, αν υπάρχει, θα αποφασίσει αν η σοδειά θα είναι καλή ή κακή. Όλα τα άλλα έπονται.

Ποιο είναι το κοινό σας;

Οι πιο μεγάλες αγορές είναι οι ΗΠΑ, η Αγλλία και η Ασία. Εμείς πουλάμε τα κρασιά μας απ’ ευθείας στους εμπόρους του Bordeaux και αυτοί στη συνέχεια τα πουλάνε στο εξωτερικό. Υπάρχει δηλαδή ένα σύστημα διανομής πολύ πλεονεκτικό για μας. Η αγορά του Bordeaux είναι η καλύτερη στον κόσμο. Πολλά ξένα κρασιά έρχονται εκεί για να γίνουν γνωστά. Είναι η Wall Street του κρασιού. Καλά κρασιά κάνουν και σε άλλες χώρες. Δεν έχουν όμως τη δόμηση, την αρμονία ή τη δυνατότητα παλαίωσης που έχουν τα δικά μας. Ήπιαμε τις προάλλες για τα γενέθλιά μου ένα δικό μας μάγκνουμ του ’53 και πρέπει να σας πω ότι δεν έχω πιει ποτέ στη ζωή μου καλύτερο κρασί. Δεν μπορώ να σας περιγράψω τη συγκίνηση που ένιωσα από αυτό το κρασί, την αρμονία του, τη μεταξένια του υφή, τα αρώματά του. Ήταν ένα θαύμα, η μαγεία του Bordeaux σε όλο της το μεγαλείο. Δεν μπορείς να βρεις τέτοιο κρασί πουθενά αλλού στον κόσμο.

Πού φυλάσσετε τα πολύτιμα παλιά κρασιά σας;

Τα κρασιά εξαιρετικών σοδειών τα έχουμε στην oινοθήκη μας – την λέμε Vinothèque. Tο πιο εξαιρετικό είναι του 1900. Έχουμε τρία μπουκάλια, τα οποία φυσικά ξέρουμε πως δε θα τα πιούμε ποτέ. Οι επόμενες καταπληκτικές χρονιές είναι το 1928 και το 1929 – βλέπετε πόσος καιρός μεσολάβησε; -. Απ’ αυτές έχουμε μερικές εκατοντάδες φιάλες. Έχουμε επίσης του 1945 που ήταν μια πολύ καλή χρονιά. Το 1961 ήταν πραγματικά καταπληκτικό – εκείνη τη χρονιά είχε πάγο και το κρασί είναι πυκνό και δεν χαλάει. Έπειτα έχουμε το ’82, το ’85 και στη συνέχεια τα 1989-1990, 1996, 2000, 2005, 2009-2010, 2015-2016 μέχρι το 2018-2019-2020, όπου για πρώτη φορά στην ιστορία του Bordeaux έχουμε τρεις διαδοχικές εξαιρετικές χρονιές. Ποτέ πριν δεν είχε συμβεί κάτι τέτοιο.

     1st-year cellar © Château Margaux

Και πριν από το 1900;

Έχουμε δύο μπουκάλια του 1848. Είναι επίσης ένας θησαυρός που δεν θα γευθούμε ποτέ. Ίσως μόνο σε κάποια εξαιρετική περίπτωση. Αν, για παράδειγμα, ερχόταν ο Βασιλιάς της Αγγλίας, θα μπορούσαμε να του προσφέρουμε ένα από αυτά, εάν η επίσκεψή του είχε κάποια ιδιαίτερη σημασία για την ιστορία της Αγγλίας ή της Γαλλίας. Ανάλογα με τις χρονιές, άλλα κρασιά πίνονται ακόμα καλά και άλλα όχι. Τα δικά μας, γενικά, όσο περνάει ο χρόνος, γίνονται καλύτερα. Οι μόνοι που μπορούν να μας ανταγωνιστούν είναι οι Αμερικανοί, οι οποίοι έχουν πολλά μέσα και έρχονται συχνά στο Bordeaux για να μάθουν από μας. Τα κρασιά τους όμως έχουν πολύ οινόπνευμα. Το πλεονέκτημα των δικών μας κρασιών είναι ότι κάποιες χρονιές ανεβαίνουμε στους 12-13 βαθμούς ή κάποιες άλλες, όπως το 2022, στους 14 βαθμούς, εξ’ αιτίας της μεγάλης ηλιοφάνειας και της ανυδρίας. Παρ’ όλα αυτά όμως, εμείς πάντα κρατάμε μια ισορροπία σεβόμενοι το terroir μας που είναι για κρασιά αρμονικά, απαλά, μεταξένια, για κρασιά που η δύναμή τους δε σβήνει τα πάντα με την παρουσία της. Το Bordeaux έχει πλέον ξανά την πρωτιά παγκοσμίως. Τα μεγάλα ευγενή κρασιά αποτελούν εθνικό αγαθό της Γαλλίας, βασικό στοιχείο της γαλλικής τέχνης της ζωής. Αυτή την τέχνη σμιλεύουμε εδώ και αιώνες. Αυτή θα συνεχίσουμε να σμιλεύουμε και στο μέλλον.

                                            Η Corinne με τον πατέρα της Andre Mentzelopoulos