του Θαλή Πιτούλη

Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο πόλεμος που ακολούθησε επηρεάζουν τις εξελίξεις πλέον σε παγκόσμια κλίμακα. Ενώ τα γεγονότα εξελίσσονται γρήγορα, μια συνομιλία για τις επιπτώσεις της κρίσης, με τον Μιχάλη Ιγνατίου, έναν εκ των κορυφαίων δημοσιογράφων, διαπιστευμένο στο Λευκό Οίκο και κοντά στις πηγές πληροφόρησης της κυβέρνησης των ΗΠΑ, είναι αναμφίβολα εξαιρετικά ενδιαφέρουσα.

30 και πλέον χρόνια μετά την πτώση του κομμουνισμού, η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία στοχεύει -ενθυμούμενοι τον Churchill- στη χάραξη μιας νέας διαχωριστικής γραμμής στην Ευρώπη, σηματοδοτώντας το τέλος της μετά-ψυχροπολεμικής παγκόσμιας τάξης πραγμάτων; Πως ερμηνεύουν τη ρωσική επίθεση η κυβέρνηση Biden, οι Ρεπουμπλικάνοι και οι αμερικανικές ελίτ;

Μετά από μια περίοδο κατά την οποία ήταν οι πάντες σε άρνηση και δεν πίστευαν πως ο Πούτιν θα εισβάλει στην Ουκρανία, ξεκίνησε μία συζήτηση για το μέχρι που θα φτάσει. Σημειώνω ότι οι αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες πρόσφεραν και προσφέρουν καθημερινή ενημέρωση, η οποία κατά 99% έχει επιβεβαιωθεί. Ότι υποστήριξαν, βγήκε. Τι λένε τώρα. Ότι ο κόσμος εισέρχεται σε ένα πιο δύσκολο «Ψυχρό Πόλεμο» ο οποίος θα μπορούσε να εμπλέξει -εκτός της Αμερικής- την Ευρώπη, αλλά και χώρες όπως η Κίνα, η οποία πιστεύω ότι θα φερθεί πιο έξυπνα και θα συνεχίσει να «εισβάλει» οικονομικά σε χώρες. Δεν έχει άλλωστε λόγο να δράσει, ακόμα, στρατιωτικά.

Ο πόλεμος επηρεάζει την εσωτερική πολιτική κατάσταση στις ΗΠΑ;

Επηρεάζει οικονομικά ο πόλεμος τους Αμερικανούς. Και είναι κάτι που αναφέρει συχνά ο πρόεδρος Biden όταν καλεί τους πολίτες να φερθούν υπεύθυνα. Δεν έχουμε διαπιστώσει ακόμα να υπάρχει υποστήριξη προς τον κ. Πούτιν και τις πολιτικές του, αν και ψεκασμένους διαθέτει και η Αμερική. Ο πρώην πρόεδρος Τραμπ προσπάθησε να εκμεταλλευθεί την κατάσταση που δημιουργήθηκε με την εισβολή, αλλά στο μεταξύ έκανε πολλά βήματα πίσω. Ύμνησε τον Πούτιν στην προσπάθεια να πλήξει τον Αμερικανό πρόεδρο, αλλά στη συνέχεια άλλαξε μοτίβο. Και θεωρώ ότι προκάλεσε πολλές αντιδράσεις στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα με την συγκεκαλυμμένη υποστήριξη του στον πρόεδρο της Ρωσίας. Διότι παραδοσιακά οι Ρεπουμπλικάνοι είναι αντι-Ρώσοι, όπως ήταν και αντι-Σοβιετικοί.

Η ανατροπή του ρωσικού καθεστώτος είναι στους στόχους τους οποίους ο Πρόεδρος Biden και η κυβέρνησή του έχουν σε προτεραιότητα;

Είναι δύσκολο να εισέλθει κανείς στο μυαλό του κ. Biden, αν και μας έχει εκπλήξει τελευταία. Ότι σκέφτεται το λέει σε σημείο που προκαλεί ανησυχία στους συνεργάτες του. Ο ίδιος αυτό είπε στη Βαρσοβία. Με απλά λόγια ότι πρέπει να φύγει ο Πούτιν. Ήταν κωμικός ο τρόπος που έσπευσαν να τον διορθώσουν οι συνεργάτες του, οι οποίοι …ξέχασαν ότι είναι ο εκλεγμένος πρόεδρος της υπερδύναμης. Διότι επρόκειτο για ένα μεγαλοπρεπέστατο άδειασμα. Να κρατήσουμε ότι ο κ. Biden επανήλθε και είπε αυτό ακριβώς που σκεφτόταν από την αρχή. Εικάζουμε ότι η ενημέρωση του προέδρου περιείχε και την πιθανότητα ανατροπής του κ. Πούτιν, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες θα εκτελούσαν ένα τέτοιο σχέδιο. Τέθηκε ως επιλογή, πιστεύω.

Επιταχύνεται ο διαχωρισμός του κόσμου ανάμεσα σε δύο αντιμαχόμενους πόλους; Από τη μια οι Δυτικού τύπου δημοκρατίες και απέναντι αυταρχικά καθεστώτα ανάλογα εκείνων της Ρωσίας και της Κίνας;

Ήδη βλέπουμε να έχει συμβεί, παρά το γεγονός ότι δεν έχει εξαλειφθεί η παγκοσμιοποίηση, που αποδεικνύεται κατάρα για τον κόσμο. Μία υπερδύναμη όπως η Αμερική εξαρτάται από την Κίνα, και διότι διαθέτει αμερικανικά ομόλογα δισεκατομμυρίων, και επειδή τα αποθέματα της είναι ακόμα σε δολάρια. Αλλά και για ένα άλλο λόγο. Αρκετές αμερικανικές εταιρείες εξαρτώνται απόλυτα από το εργατικό δυναμικό της Κίνας. Το να επιστρέψουν στην Αμερική άμεσα δεν είναι εύκολο. Και λόγω της εξάρτησης και λόγω της αύξησης του κόστους του εργατικού δυναμικού.

Η πανδημία και στη συνέχεια ο πόλεμος στην Ουκρανία σηματοδοτούν το τέλος της παγκοσμιοποίησης όπως την βιώσαμε μέχρι τώρα;

Η συζήτηση που διεξάγεται είναι για το τέλος της παγκοσμιοποίησης που συντελέστηκε με απότομο τρόπο. Αν βλέπαμε τη γενική εικόνα, συνειδητοποιούμε ότι η παγκοσμιοποίηση κατέρρευσε, αν και δεν έκανε τον πάταγο που ανέμεναν οι αναλυτές. Η παγκοσμιοποίηση θα τελειώσει οριστικά με την πλήρη αποχώρηση των αμερικανικών εταιρειών από την Κίνα. Ήδη ο πρόεδρος Biden έχει ανακοινώσει σειρά μέτρων για τον επαναπατρισμό των αμερικανικών κολοσσών.

Στο άρθρο «Οι χρήσιμοι Γερμανοί ηλίθιοι του Πούτιν» του Politico, στηλιτεύεται η αποτυχημένη πλέον, διαχρονική πολιτική της Γερμανίας απέναντι στη Ρωσία, κύριος εκφραστής της οποίας υπήρξε και η καγκελάριος Μέρκελ. Με αφορμή την κρίση η Γερμανία εξήγγειλε τον επανεξοπλισμό της. Το σχόλιό σου…

Οι στρατιωτικές επενδύσεις της Γερμανίας είναι μία εξέλιξη που αιφνιδίασε ευχάριστα τους Αμερικανούς διότι είχαν προσπαθήσει πολύ -αλλά χωρίς επιτυχία- να πείσουν την πρώην Καγκελάριο Μέρκελ να μετατρέψει τη χώρα της στον ακρογωνιαίο λίθο της αμερικανικής και της δυτικής πολιτικής. Ο νέος Καγκελάριος έκρινε διαφορετικά από την προκάτοχό του και ήδη έχει διορθώσει και γεμίσει αρκετά κενά. Η αλήθεια είναι ότι στρατοπεδεύουν στη Γερμανία χιλιάδες Αμερικανοί φαντάροι. Ο αριθμός τους αυξήθηκε μετά τη ρωσική εισβολή, όχι για να χρησιμοποιηθούν στον πόλεμο της Ουκρανίας, αλλά για να επέμβουν αν απειληθεί κάποια χώρα-μέλος του ΝΑΤΟ.

Ο πόλεμος, η ενεργειακή και επισιτιστική ακρίβεια συνθέτουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ ικανό να προκαλέσει κοινωνικές αναταραχές και να αποσταθεροποιήσει κράτη;

Πιστεύεται ότι οι μεγάλες χώρες και οργανισμοί αυτό ειδικά θα ήθελαν να αποφύγουν: Τις κοινωνικές αναταραχές. Στην Αμερική δεν προβλέπεται να επαναληφθούν οι βίαιες σκηνές όπως αυτές που είδαμε μετά τις δολοφονίες αφρο-Αμερικανών. Αλλά -και αυτό είναι βέβαιο- ότι οι όποιες αναταραχές δεν θα αφορούν τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά μία πιθανή συμμετοχή της Δύσης σε ένα μέτωπο κατά της Ρωσίας. Οι Αμερικανοί πολίτες δεν θέλουν πια πολέμους.

Πως επιδρούν τα γεγονότα του πολέμου σχετικά με τις τάσεις αναθεωρητισμού που εμφανίζουν χώρες όπως η Τουρκία;

Η Τουρκία δεν θα σταματήσει να απειλεί την Ελλάδα και την Κύπρο, και άλλες γειτονικές χώρες. Ας μην έχουμε αμφιβολία. Ακόμα και αν εξαναγκαστεί η Ρωσία να εγκαταλείψει την Ουκρανία από ένα συμμαχικό συνασπισμό ή με κάποιον άλλο τρόπο, δεν θα ιδρώσει το αυτί της Τουρκίας. Επίσης έχει σημασία το είδος της ρωσικής αποχώρησης και τα πιθανά κέρδη που θα έχει. Από το αποτέλεσμα θα κριθεί ο αναθεωρητισμός και πόσο απαγορευτικό θα είναι για τους μιμητές του Πούτιν. Εξαρτάται, με λίγα λόγια, από την τιμωρία της Ρωσίας ή όχι.

Σύμφωνα με διεθνείς (Pew Institute) και εγχώριες δημοσκοπήσεις η Ελλάδα καταγράφεται ως μία από τις πιο φιλορωσικές χώρες στην Ευρώπη, τα προηγούμενα χρόνια αλλά και μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Χαρακτηριστικά το 40% θεωρεί την εισβολή στην Ουκρανία μη αποδεκτή αλλά κατανοητή (36%) και αποδεκτή (4%). Πως το σχολιάζεις;

Το σχολιάζω με θλίψη. Εμείς έχουμε κάθε λόγο να είμαστε εναντίον της ρωσικής εισβολής, ακριβώς επειδή η Κύπρος είναι θύμα εισβολής και κατοχής από την Τουρκία, η οποία παρουσιάζεται ως ο μεγάλος υπερασπιστής του θύματος -που στην προκειμένη περίπτωση είναι η Ουκρανία. Είναι κροκοδείλια τα δάκρυα των Δυτικών και ειδικά των Αμερικανών, τους οποίους εκμεταλλεύεται, βεβαίως, μονίμως η Τουρκία. Η πολιτική των δύο μέτρων και των δύο σταθμών, πιστεύω ότι θα δοκιμαστεί μετά την άνευ προηγουμένου υποστήριξη στην Ουκρανία, ιδιαίτερα εάν αποκρουστεί η εισβολή και αποχωρήσουν οι Ρώσοι.