της Μαρίας Μυλωνά

Υπάρχει ανεπάρκεια στην σωστή επικοινωνιακή πολιτική της επιστήμης. Ο στόχος της, θα έπρεπε να συμβαδίζει με τους φόβους, τις ιδεολογίες και την ταυτότητα των ανθρώπων, ώστε να μειώσει την τάση απόρριψης της επιστήμης.

Ο COVID-19 συνεχίζει να επηρεάζει τις ζωές όλων μας. Σε παγκόσμιο επίπεδο έχουμε χωριστεί σε δύο κόσμους, στους εμβολιασμένους και στους μη εμβολιασμένους. Η ανθρωπολόγος Mary Douglas αναφέρει ότι οι άνθρωποι τείνουν να χωρίζουν τον κόσμο στα δύο άκρα, το ασφαλές και το επικίνδυνο, το καλό και το κακό. Ο εγκέφαλος μας αντιλαμβάνεται καλύτερα αυτήν τη διχοτόμηση σε άσπρο – μαύρο, παρά σε κάποιες αποχρώσεις του γκρι. Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε έννοιες της σχετικότητας. Είναι προτιμότερο να σκεφτόμαστε κάτι ως ασφαλές ή όχι ασφαλές, παρά ως μερικώς ασφαλές. Επίσης μέσω της κοινωνικής ψυχολογίας, υπάρχει η ιδέα των κοινωνικών κανόνων. Δηλαδή θέλουμε να κάνουμε ότι κάνουν και οι υπόλοιποι, οι οποίοι είναι σαν κι εμάς. Με αυτήν την έννοια, είναι σαν να εναποθέτουμε την εμπιστοσύνη μας στη σοφία του πλήθους.

Σύμφωνα με τις εξελίξεις, ο βασικός στόχος του εμβολιασμού είναι να εμποδίσει τις σοβαρές συνέπειες της νόσου, καθώς είναι δύσκολο να εξαλειφθεί εφόσον υπάρχει εξασθένηση της αποτελεσματικότητας των εμβολίων μετά τους οχτώ μήνες, αλλά και λόγω των παραλλαγμένων στελεχών. Οι μη εμβολιασμένοι θα συνεχίσουν να κινδυνεύουν απ’ τις πιθανά επικίνδυνα κλινικές επιπτώσεις, σε περίπτωση νοσηλείας. Παρόλα αυτά η μετάδοση επικρατεί και στις δύο ομάδες του πληθυσμού. Θα μπορούσαμε να κινούμαστε με ασφάλεια και πολιτισμένα, συνεχίζοντας να φοράμε μάσκα μέχρι η επιστήμη να μας ενημερώσει ότι είμαστε ασφαλείς.

Μέσα απ’ τη δουλειά μου έχω ακούσει αρκετές απόψεις και δεν θα μπορούσα να μην είμαι διαλλακτική στην οποιαδήποτε απόφαση. Πιστεύω ότι θα έπρεπε να κοιτάξουμε λίγο πιο σοβαρά τις φοβίες των ανθρώπων που διστάζουν να εμβολιαστούν. Μήπως θα έπρεπε να εκφραστεί λίγη περισσότερη ενσυναίσθηση; Θα ήταν προτιμότερο να βοηθηθούν ώστε να αξιολογήσουν τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της επιλογής τους, παρά να αντιμετωπίζονται ως εγωιστές ή αμόρφωτοι. Υπάρχει ανεπάρκεια στην σωστή επικοινωνιακή πολιτική της επιστήμης. Ο στόχος της, θα έπρεπε να συμβαδίζει με τους φόβους, τις ιδεολογίες και την ταυτότητα των ανθρώπων, ώστε να μειώσει την τάση απόρριψης της επιστήμης. Άλλωστε, η βιβλιογραφία της ψυχολογίας υγείας, αναφέρει ότι τα μηνύματα εκφοβισμού έχουν επιτυχία στο να καταστέλλουν τη δράση απέναντι στον εκάστοτε κίνδυνο.

Επιπλέον εάν αναλογιστούμε την επιρροή της ιατρικής στην ευρύτερη υγεία μας, μήπως θα έπρεπε να αναρωτηθούμε κατά πόσο είναι αποτελεσματική η προώθηση υγιών συμπεριφορών; Για παράδειγμα, υπάρχουν υψηλά ποσοστά ανθρώπων που καπνίζουν, καταναλώνουν ζάχαρη, δεν γυμνάζονται, δεν φοράνε ζώνη ασφαλείας, δεν προσέχουν το βάρος τους και άλλα πολλά. Συνεπώς κάποιες μη ασφαλείς πρακτικές δεν περιορίζονται στα εμβόλια. Συμπερασματικά, οι ιατρικές συστάσεις είναι πάντα πιο πετυχημένες σε ανθρώπους που εμπιστεύονται το ιατρικό σύστημα.

* Η Μαρία Μυλωνά είναι Ψυχολόγος και εκπαιδευόμενη Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού (MSc) στην Ψυχολογία Υγείας από το University of Surrey και πτυχίου (BSc) στην Εξελικτική Ψυχολογία από το Empire College του State University of New York. Επίσης έχει πιστοποιηθεί στη εφαρμογή Ψυχομετρικών Τεστ από το University of Cambridge. E-mail: contact@mariamylona.gr