του Γιώργου Αρχιμανδρίτη

Παρίσι. Στο σημείο όπου η Λεωφόρος Montaigne, σύμβολο της γαλλικής κομψότητας, συναντά τη Λεωφόρο των Champs Elysées, υψώνονται τα πολυτελή μέγαρα της οικογένειας Dassault, της ομώνυμης αεροναυπηγικής βιομηχανίας και ιδιοκτήτριας του εκδοτικού ομίλου Figaro. O Laurent Dassault, μέλος του εποπτικού συμβουλίου του οικογενειακού ομίλου, υπεύθυνος του τομέα ανάπτυξης του οίκου δημοπρασιών Artcurial και πρόεδρος του Dassault Real Estate, καθώς και του Dassault Wine Estate, μας υποδέχεται με την ευγένεια και την προσήνεια που τον χαρακτηρίζουν και μας μιλά για την προσωπική του πορεία και την ιδιαίτερη σχέση του με την Ελλάδα.

Η οικογένειά σας έχει ρίζες από τη Θεσσαλονίκη, την οποία επισκεφθήκατε για πρώτη φορά πριν από μερικά χρόνια. Τι σημαίνει η πόλη αυτή για σας;

Είναι ο τόπος στον οποίο οφείλουμε αυτό που είμαστε σήμερα, η πόλη της μητέρας του παππού μου, της Νοεμί Αλλατίνη. Ένιωσα μεγάλη συγκίνηση όταν πρωτοείδα το σπίτι των προπάππων μου, στο οποίο στεγάζεται σήμερα η Νομαρχία. Εκεί γεννήθηκε η προγιαγιά μου, εκεί άρχισε και η ιστορία του παππού μου, ο οποίος μου μιλούσε συχνά για την μητέρα του. Το ότι ξαναβρήκα λοιπόν αυτό το σπίτι ήταν για μένα σαν να ξαναβρήκα τις ιστορίες και τις αναμνήσεις της παιδικής μου ηλικίας, σα να ξαναβρήκα τις ρίζες μου. Ο παππούς μου, που αποτελεί ζωντανό μύθο για την οικογένειά μας, απέδιδε την επιτυχία του, την αγάπη του για τις τέχνες και τον ζήλο του για τελειότητα στην παιδεία που είχε λάβει από τη Θεσσαλονικιά μητέρα του. Και εκείνος, όπως και ο παππούς του πριν από αυτόν, ήταν εξαιρετικά γενναιόδωροι άνθρωποι και μας μετέδωσαν την αξία αυτή. Είναι σημαντικό να μοιράζεσαι με τους άλλους ένα μέρος αυτών που είχες την τύχη να αποκτήσεις. Είναι ένα είδος χρέους.

Για ποιον λόγο αποφασίσετε να αρχίσετε την καριέρα σας έξω από το οικογενειακό επιχειρηματικό περιβάλλον;

Ήταν ένας τρόπος να χαράξω τη δική μου πορεία. Μόνο έτσι μαθαίνεις ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο. Αυτό δίδαξα και στους γιούς μου. Έτσι λοιπόν, άρχισα ως τραπεζίτης και όταν θεώρησα ότι είχα ολοκληρώσει τον κύκλο αυτό, έχοντας αποκομίσει όχι μόνο γνώσεις αλλά και ηθικό και πνευματικό πλούτο, επέστρεψα στις οικογενειακές επιχειρήσεις, αναλαμβάνοντας τομείς που ταίριαζαν στην ιδιοσυγκρασία μου. Στη ζωή μου τίποτα δεν μου δόθηκε χωρίς προσπάθεια. Δεν είναι απαραίτητο να πετύχεις επειδή σε λένε Dassault. Αντιθέτως, μάλιστα, επειδή σε λένε Dassault, πρέπει να δημιουργήσεις τη δική σου θέση και να αφήσεις την προσωπική σου σφραγίδα. Έτσι αποφάσισα να αναλάβω τον οίκο δημοπρασιών Artcurial και να δραστηριοποιηθώ στον τομέα της τέχνης. Η τέχνη είναι για μένα το επιστέγασμα, η μετουσίωση της επιτυχίας, που βρίσκει επίσης την έκφρασή της στη σύσταση μιας συλλογής, η οποία υπάρχει όχι μόνο για σένα, αλλά και για όλους αυτούς με τους οποίους τη μοιράζεσαι. Εμένα μου αρέσει η μοντέρνα και η σύγχρονη τέχνη και ιδιαίτερα ό,τι έχει σχέση με το συναίσθημα, τη δύναμη, το όνειρο, τη μαγεία και τον πόνο : ο Chagalle, ο Francis Bacon, ο Egon Schiele, ο Dubuffet. Φέτος μάλιστα κάνω μια μικρή εκπομπή στην τηλεόραση με τίτλο “Pièces secrètes”, όπου συλλέκτες έργων τέχνης παρουσιάζουν ένα έργο της συλλογής τους που έχει ιδιαίτερη σημασία γι’ αυτούς.

Ο οίκος Artcurial είναι σήμερα ο μεγαλύτερος γαλλικός οίκος δημοπρασιών. Ποιοι είναι οι τομείς δραστηριοποίησής του;

Είναι η δημοπράτηση έργων τέχνης και πολύτιμων αντικειμένων, από πίνακες μεγάλων ζωγράφων (Matisse, Gaugin κλπ), μέχρι κοσμήματα, έπιπλα ντιζάιν και αυτοκίνητα-αντίκες. Κάνουμε επίσης πωλήσεις vintage ειδών πολυτελείας, όπως οι τσάντες Ηermès. Καθώς σήμερα η αναμονή για την απόκτηση μια τέτοιας τσάντας είναι ένα με δύο χρόνια, πολλοί έρχονται στις δημοπρασίες μας για να την αποκτήσουν αμέσως. Τα είδη αυτά προέρχονται από γνωστές κυρίες που λαβαίνουν συχνά δώρα και οι οποίες έχουν, για παράδειγμα, έξι ολοκαίνουργιες τέτοιες τσάντες. Όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορούν να τις πάνε στον Hermès λέγοντας: “Μπορώ να τις ανταλλάξω με κουπόνι αγοράς;”. Έτσι τις φέρνουν σ’ εμάς κι εμείς αναλαμβάνουμε την πώλησή τους. Ένα νεαρό κορίτσι επίσης που κληρονομεί τη συλλογή της γιαγιάς του, που αποτελείται από σαράντα τσάντες, μερικές εκ των οποίων δεν έχουν φορεθεί ποτέ, θα κάνει το ίδιο. Στην αρχή οι οίκοι Christie’s και Sotheby’s μας κορόιδευαν γι’ αυτό. Τελικά όμως κατάλαβαν γιατί ο τομέας αυτός είχε μεγάλη επιτυχία. Τα είδη αυτά είναι η ίδια η εικόνα της Γαλλίας, όπως και ο τομέας τον αλόγων στον οποίον δραστηριοποιούμαι και προσωπικά αλλά και σε συνεργασία με τον Πρίγκιπα Αγά Χαν στο πλαίσιο του οίκου Arqana.

Τα άλογα είναι άλλωστε μια από τις αδυναμίες σας…

Ναι. Τα άλογα και το πόλο. Την αγάπη μου γι’ αυτά την οφείλω στη μητέρα μου. Διότι το 1965, όταν γεννήθηκε η μικρή μου αδελφή, o μαιευτήρας της είπε ότι έπρεπε να κάνει ιππασία για να επανέλθει το σώμα της μετά την εγκυμοσύνη. Εκείνη άκουσε τη συμβουλή του και μας ρώτησε ποιος θέλει να πάει μαζί της. “Εγώ!”, είπα αμέσως. Έτσι βρέθηκα στο Chantilly, όπου έμαθα να κάνω ιππασία. Σιγά-σιγά άρχισα να κάνω συστηματική προπόνηση και μια μέρα – Αύγουστος ήταν, θυμάμαι – ένας φίλος στην Deauville μου λέει : “Έλα μαζί μου το απόγευμα να σου μάθω πόλο”. Αυτό ήταν. Το λάτρεψα αμέσως. Και τον Σεπτέμβριο που επέστρεψα στο Παρίσι άρχισα να προπονούμαι στο Bagatelle Polo Club de Paris. Πολύ γρήγορα άρχισα να παίζω σε ομάδες και μια μέρα σκέφτηκα να κάνω κι εγώ τη δική μου. Την ονόμασα Red Falcon και σήμερα είμαι ο αρχηγός της. Τα άλογα είναι μέρος της ζωής μου. Ακόμα και όταν πηγαίνω στην Αργεντινή για τα αμπέλια που έχω εκεί, προσπαθώ πάντα να βρίσκω χρόνο για ιππασία.

Πώς γεννήθηκε το Dassault Wine Estate;

To κρασί μας παράγεται στο Saint-Emilion και είναι στενά συνδεδεμένο με την ιστορία των αεροπλάνων. Συχνά οι ξένοι που ερχόταν στo εργοστάσιό μας στο Μπορντώ για να δουν τα Μιράζ ΙΙΙ, για παράδειγμα, επιθυμούσαν έπειτα να επισκεφτούν ένα οινοποιείο. Για να ικανοποιήσουμε, λοιπόν, την επιθυμία τους, αγοράσαμε αμπελώνες και δημιουργήσαμε ένα κρασί εξαιρετικής ποιότητας – γιατί, για μια ακόμα φορά, όταν κάνεις κάτι, πρέπει να το κάνεις άριστα. Ο παππούς μου λοιπόν έκανε το Château Dassault το 1955, και όταν η γιαγιά μου πέθανε, ο πατέρας μας ρώτησε ποιος από μας θέλει να ασχοληθεί με το κρασί και είπα πάλι: “Εγώ!”. Σιγά-σιγά έκανα το Dassault millésime, αγόρασα κι άλλα châteaux και δημιούργησα έναν πόλο πραγματικά κερδοφόρο. Σήμερα έχουμε συνολικά τέσσερα châteaux, ενώ εγώ προσωπικά έχω ένα κρασί, όπως σας είπα, στην Αργεντινή με τον Benjamin de Rothschild, μια σαμπάνια με την οικογένεια Frerejean-Taittinger και, αν όλα πάνε κατ’ ευχήν, θα αποκτήσω σύντομα και ένα κονιάκ.

Τι είναι για σας η τέχνη της ζωής;

Είναι να αγαπάς αυτό που να κάνεις και να το απολαμβάνεις. Μπορεί να είναι κάτι πολύ απλό: ένα ωραίο κρασί, ένα καλό εστιατόριο, μια όμορφη ύπαρξη. Είναι επίσης να πετυχαίνεις ό,τι επιχειρείς κι όταν έχεις αποκτάς κάτι, να το αποκτάς με τη δουλειά και την αξία σου. Εγώ, για παράδειγμα, που πάντα ονειρευόμουν να αποκτήσω μια Ferrari, το κατάφερα με τη δουλειά μου. Ήταν μια κόκκινη Testarossa. Όταν όμως την είδε ο πατέρας μου μπροστά στο σπίτι, μου είπε: “Ένας Dassault δεν κυκλοφορεί με Ferrari “. Τραβάει, βλέπετε, την προσοχή. Οπότε την πούλησα. Σήμερα κυκλοφορώ με μικρά αυτοκίνητα. Έχω τρία αυθεντικά Fiat 500 : ένα τυρκουάζ, ένα στο χρώμα του δαμάσκηνου και ένα στο… κόκκινο της Ferrari! Είναι πολύ ευχάριστο να κυκλοφορείς στο Παρίσι μ’ αυτά και μπορείς να παρκάρεις παντού! Αυτή είναι λοιπόν για μένα η τέχνη της ζωής: ό,τι κι αν κάνεις, είτε στη δουλειά είτε στον ελεύθερο χρόνο σου, να το απολαμβάνεις.