του sir Taki Theodoracopoulos

Όταν πρωτοαντίκρισα το Gstaad πίσω από ένα νοτισμένο τζάμι τρένου, περίπου 60 χρόνια πριν, νόμιζα ότι κάποιος αστειεύεται μαζί μου. Το μέρος έμοιαζε με σκηνικό ταινίας που αναπαριστούσε ένα ειρηνικό Αυστριακό χωριό λίγο πριν ξεσπάσει ο Ά Παγκόσμιος Πόλεμος. Νιφάδες χιονιού έπεφταν στη γη, μία oompah μπάντα έπαιζε μελωδίες και σκληροί, ρυτιδιασμένοι από την ηλικία άνδρες ντυμένοι με παραδοσιακές φορεσιές lederhosen κάπνιζαν από ξύλινες, σκαλισμένες στο χέρι, πίπες. Βρισκόμαστε ακόμη στο 1958, η χώρα ονομάζεται Ελβετία, αυτή είναι η πραγματικότητα. Ο καλός μου φίλος, Γιάννης Ζωγράφος, με περιμένει στον σταθμό.

Με υποδέχεται με μία μεγάλη Rolls Royce από το Palace Hotel και σύντομα βρίσκομαι να περπατώ σε ένα κάστρο τύπου Zenda που μεγαλοπρεπώς υψωνόταν πάνω από το αγροτικό χωριό. Είμαι ήδη εθισμένος. Οι πρώτοι άνθρωποι που βλέπω να βρίσκονται στο lobby είναι δύο διάσημες καλλονές, η Fiona Thyssen και η Dolores Guinness. Ο Ζωγράφος με παρουσιάζει και συνεχίζουμε σε δείπνο. Αν το σκηνικό ταινίας που μόλις περιέγραψα δεν είναι αρκετό, οι δύο καλλονές είναι το τελειωτικό κτύπημα. Ορκίστηκα εκείνη την στιγμή ότι δεν θα πάταγα ποτέ ξανά το πόδι μου στην Palm Beach, τουλάχιστον όχι μέχρι να τελειώσει ο χειμώνας.

Όμως τα μέρη και οι άνθρωποι τείνουν να αλλάζουν και το αυθεντικό χωριό που αντίκρισα μέσα από αυτό το καπνισμένο παράθυρο τρένου, δεν υπάρχει πια. Ούτε υπάρχουν πλέον γυναικείες υπάρξεις τόσο glamorous όσο συνήθιζαν να είναι στο παρελθόν. Εξήντα έτη μετά, το Gstaad αναγνωρίζεται καλύτερα ως artistic αποικία παρά ως η Mecca των πλουσίων και διασήμων. Συγγραφείς όπως οι William F. Buckley και Alistair Horne, βιολιστές όπως οι Yehudi Menuhin και Nathan Millstein, ζωγράφοι όπως ο Balthus, φωτογράφοι όπως ο Henri Cartier-Bresson, ηθοποιοί όπως οι David Niven, Roger Moore και Audrey Hepburn ήταν όλοι τακτικοί επισκέπτες του Gstaad. Ο Vladimir Nabokov ζούσε κοντά όπως και η βασιλική οικογένεια του Μονακό.

Οι Έλληνες ωστόσο, έχουν δώσει ταυτότητα στο μέρος. Ο Βασίλης και η Ελίζα Γουλανδρή, ο Αλέκος και η Μαριέττα Γουλανδρή, o Πέτρος και η Kay Γουλανδρή, ο Γιάννης και η Αλίκη Γουλανδρή και θα μπορούσα να συνεχίζω και να συνεχίζω. Διαμέναμε όλοι στο Palace Hotel μέχρι η οικογένεια Γουλανδρή να αποφασίσει να ζήσει σαν τους μόνιμους κατοίκους και να ξεκινήσει να κτίζει chalets για ιδιοκατοίκηση. Εξωτερικά, τα νέα οικοδομήματα έδειχναν σαν όλα τα υπόλοιπα του χωριού καλυμμένα από ξύλο να μην υπερβαίνουν τους τρεις ορόφους. Το εσωτερικό όμως ήταν καθ’ όλα διαφορετικό με σύγχρονες ανέσεις που αργότερα εξελίχθηκαν με εγκαταστάσεις bowling, πισίνες και εσωτερικούς κινηματογράφους.

Τότε, ένα μικροσκοπικό αεροδρόμιο εξυπηρετούσε μικρά αεροπλάνα με έλικες που οι καλεσμένοι πολλές φορές ενοικίαζαν για κοντινά ταξίδια μέχρι το St. Moritz και άλλους τέτοιας απόστασης προορισμούς. Τώρα, μεγάλα ιδιωτικά jets προσγειώνονται και απογειώνονται και «βασανίζουν» όλους εκείνους που πρέπει να παραδεχτούν ότι οδηγούν από την Γενεύη στη Ζυρίχη ώστε να πετάξουν όπως οι κοινοί θνητοί. Η Ελίζα Γουλανδρή πάντα με κατηγορούσε για την πτώση του Gstaad. Καιρό πριν, έγραψα ένα άρθρο στο Esquire για την ομορφιά αυτού του μικρού χωριού και μία κυρία με το όνομα Elizabeth Taylor το διάβασε. Εκείνη, ο σύζυγός της κι ένα πλήθος παιδιά με απαίσιους τρόπους συμπεριφοράς κατέφθασαν, έριξαν μία ματιά γύρω και αγόρασαν ένα chalet. Λίγο αργότερα, κατέφτασαν και οι paparazzi. Ακολούθησαν οι νεόπλουτοι και ο Roman Polanski. Και ο Γιάννης Λάτσης. Και ένας Σαουδάραβας ονόματι Yamani. Ήταν η αρχή του τέλους.

Το Gstaad παραμένει ακόμη όμορφο, αν και λίγο πυκνοκατοικημένο, ακόμη και εκτός season. Μερικά chalets τώρα κοστίζουν 100 εκατομμύρια ελβετικά φράγκα. Οι εσωτερικές πισίνες τώρα έχουν αδειάσει. Το μέρος έχει γεμίσει art dealers, πωλητές που προσφέρουν σε τιμή ευκαιρίας κοσμήματα, specialized μεσίτες και – το χειρότερο απ’ όλα – Ρώσους ολιγάρχες και τρισεκατομμυριούχους του Gulf με ακολουθίες γυναικών, ντυμένων ευτυχώς! Ακόμα, παρά την εισβολή του νεοπλουτισμού και των στρατοσφαιρικών τιμών, το χωριό κατέχει μία γοητεία. Οι αγελάδες και σήμερα περπατούν μέσα στην πόλη όταν απομακρύνονται από το βουνό και την τροφή τους, ηλικιωμένοι γκριζομάλληδες βρίσκονται καθισμένοι στο σταθμό του τρένου καπνίζοντας πίπες αλλά το τυροπωλείο, το κρεοπωλείο και η βιβλιοθήκη έχουν εξαφανιστεί. Τη θέση τους έχουν λάβει πολυτελή καταστήματα που πωλούν υπερεκτιμημένα κοσμήματα σε υπέρβαρους ηλικιωμένους ανθρώπους. Νομίζω ότι τώρα προτιμώ τη συντροφιά των αγελάδων που βόσκουν γαλήνια δίπλα στο chalet μου πάνω σε ένα βουνίσιο μονοπάτι που μένει ιδιωτικό.

Photo Credit: Getty Images/Ideal Image