της Μαρίας Μυλωνά

Όταν βιώσουμε την απώλεια κάποιων κοντινών ανθρώπων αισθανόμαστε ενοχές επιβίωσης και αναρωτιόμαστε «γιατί δεν ήμουν εγώ», «τι θα μπορούσα να είχα κάνει για να σώσω αυτό το άτομο;». Αυτές οι ενοχές μας αποτρέπουν από το να κάνουμε πράγματα που αγαπάμε ώστε να στερηθούμε το συναίσθημα της χαράς. Μια τόσο φυσική αντίδραση! Το πένθος όμως δεν σχετίζεται μόνο με αυτούς που έφυγαν από τη ζωή. Πενθούμε και για ανθρώπους που είναι κοντά μας αλλά μπορεί να υπήρξε ένας χωρισμός ή ένα διαζύγιο, ο τερματισμός μιας φιλίας, η απομάκρυνση κάποιου κοντινού μας προσώπου, μια αλλαγή στην υγεία ή ακόμη και η άνοια σε κάποιον ηλικιωμένο. Υπό αυτές τις συνθήκες υπάρχουν κοινές σκέψεις όπως έχω κατάθλιψη, άγχος, δεν μπορώ να αντέξω, δεν θα περάσει ποτέ, δεν θα ξαναβιώσω χαρά. Συνήθως αυτές οι προβλέψεις καταλήγουν να είναι εσφαλμένες. Δεν μπορούμε να προβλέψουμε το συναισθηματικό μας μέλλον. Αλλά εάν δεν επιτρέψουμε να κάνουμε κάτι το οποίο θα μας χαροποιήσει, καταλήγουμε σε μια αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Μέχρι σήμερα υπήρχαν δύο θεωρίες για το αποτέλεσμα, όπως το να φύγεις με μετατραυματικό στρες (PTSD) ή με κατάθλιψη, η οποία σε δυσκολεύει να λειτουργήσεις ή να οδηγηθείς προς τα πίσω, εκεί που ήσουν πριν το συμβάν. Υπάρχει πλέον και μία τρίτη αντίδραση, όπου οι άνθρωποι επισπεύδουν τη μετατόπιση τους μπροστά και αναπτύσσονται μέσα από τις δυσκολίες που ζουν.

Θα μπορούσαμε να περιγράψουμε τη ζωή μας σαν ένα παζλ. Όλα τα κομμάτια είναι στη θέση τους και ξαφνικά κάτι γίνεται και το παζλ πέφτει και διαλύεται. Χρειάζεται χρόνος για να καταφέρουμε να ξαναβάλουμε το κάθε κομμάτι στη θέση που του αναλογεί, σχηματίζοντας ίσως ένα καινούριο σχέδιο. Η συνειδητοποίηση της θνησιμότητας μας εγείρει ερωτήματα σχετικά με το τι είναι αυτό που δίνει αξία στη ζωή μας. Πολλοί επιλέγουν να δημιουργήσουν κάτι σημαντικό ώστε να δώσουν νόημα στον πόνο τους βοηθώντας άλλους ανθρώπους οι οποίοι έχουν βιώσει μια παρόμοια δυσκολία ή απώλεια. Κάποιοι συνεχίζουν να βοηθούν στο όνομα αυτού που έφυγε μέσω μιας υποτροφίας ή μιας δωρεάς, επεκτείνοντας τη ζωή του και προσθέτοντας στην κληρονομιά του ονόματος τους. Όταν αποφασίσουμε να προσεγγίσουμε τον πόνο όλοι μαζί, όταν αποφασίσουμε να μην κρυφτούμε, η ζωή μας διευρύνεται. Όπως στην περίπτωση μιας ανίατης ασθένειας, δεν είναι πάντα μια μάχη, ή εάν είναι, ίσως είναι μια μάχη διαφορετική από ότι νομίζαμε. Ο σκοπός μας δεν είναι να πολεμήσουμε το μοιραίο, αλλά να βοηθήσουμε ο ένας τον άλλον μέσα από αυτήν την εμπειρία.

Όχι σαν στρατιώτες, αλλά πνευματικά, ως ποιμένες. Έτσι μετατρέπουμε μια εμπειρία σε καλή, ακόμη κι αν δεν είναι. Φαντάζει χρήσιμο να αντικαταστήσουμε τις λέξεις «πάντα / ποτέ» με τις λέξεις «μερικές φορές / πρόσφατα». Το να είσαι άνθρωπος, σημαίνει ότι αποδέχεσαι τα δεινά προβλήματα. Το να ζεις σημαίνει πολλά περισσότερα από το να είσαι ζωντανός. Επιτρέποντας στον εαυτό μας να απολαύσει μικρά αγαπημένα πράγματα, θα πάρουμε πίσω τη χαρά μας. Ευτυχία άλλωστε είναι η συχνότητα θετικών εμπειριών και όχι το εύρος της εμπειρίας. Κάθε βράδυ γράψτε τρεις στιγμές χαράς. Όσο μικρές κι αν είναι, μπορούν να μετατρέψουν ολόκληρη την ημέρα σας και εάν αισθανθείτε ότι συναισθηματικά χτυπάτε πάνω σε ένα τείχος… να θυμάστε ότι τα τείχη υπάρχουν για να μπορούμε να ακουμπήσουμε και να ξεκουραστούμε.

Η Μαρία Μυλωνά είναι Ψυχολόγος και εκπ. Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια. Έχει εκπαιδευτεί στην Θετική Ψυχολογία από το Stanford University. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού (MSc) στην Ψυχολογία Υγείας από το University of Surrey και πτυχίου (BSc) στην Εξελικτική Ψυχολογία από το Empire College του State University of New York. Επίσης έχει πιστοποιηθεί στη εφαρμογή Ψυχομετρικών Τεστ από το University of Cambridge.
E-mail: contact@mariamylona.gr