28 Φεβρουαρίου 1950. «Τα σχέδιά μου για τον Μάρτιο: Μόλις λάβω τα χρήματά μου θα γίνω πρωινός τύπος και θα εργάζομαι σχεδόν κάθε μέρα. Επίσης, μαύρος καφές, μονόζυγο και λιγότερος ύπνος. Έχω αρχίσει να παχαίνω και γίνομαι τεμπέλης. Ώρα για δράση, για νέα ζωή, αληθινή ζωή. Θα είμαι 28 σε δύο εβδομάδες. Δύο γεύματα αντί για τρία. Αρκετά ταξίδια. Όχι στασιμότητα. Όχι άλλη θλίψη. Όχι άλλο μεταφυσικό δέος. Δράση… ταχύτητα… χάρη. Γράφοντας, αντλώντας από αληθινές σκέψεις αντί για μπαγιάτικα αναμασήματα. Θα εκφράσω περισσότερα και θα καταγράψω λιγότερα στο Στον δρόμο».

Τι υπάρχει στο μυαλό του κάθε συγγραφέα πριν να δημιουργήσει; Τι σκέψη και ανησυχία σπρώχνει το χέρι του ώστε να γράψει ; Το περιοδικό New Yorker δημοσίευσε κάποτε μερικά αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Jack Kerouac. Τα παραπάνω, είναι σκέψεις που γεννήθηκαν λίγο πριν τη δημιουργία του πιο γνωστού του βιβλίου, Στον δρόμο, (1957) που έμελλε να γίνει ο οδηγός της γενιάς Beat αλλά και η Βίβλος κάθε ταξιδευτή με ελεύθερο πνεύμα.

Ο Kerouac (στο βιβλίο εμφανίζεται ως Sal Paradise) ταξίδεψε σχεδόν σε όλη την Αμερική και το Μεξικό, πολλές φορές με οτοστόπ, κι άλλες με συνεπιβάτη τον Dean Moriarti (στην πραγματικότητα πρόκειται για τον φίλο του, Neal Cassidy). Η ουσία του ταξιδιού του αποτυπώθηκε σε αυτό το βιβλίο. Αυθόρμητη πρόζα, τζαζ, ελευθεριότητα, πλήρης απαξίωση για το καπιταλιστικό πρότυπο και τις ρηχές απολαύσεις της εποχής – ο ορισμός της γενιάς Beat. Και δυο ήρωες σε συνεχή κίνηση, που καίγονται να είναι στο δρόμο. Γιατί, «ελευθερία δε σημαίνει μόνο να φεύγεις, αλλά να μην θέλεις να ξέρεις που πηγαίνεις».

Ο Kerouac φοίτησε στο Columbia. Δεν ολοκλήρωσε ποτέ τις σπουδές του. Όμως εκεί ήρθε σε επαφή με αρκετά από τα μέλη της γενιάς Beat, όπως οι Allen Ginsberg και William Burroughs. Όλοι τους ήταν πρόσωπα της γενιάς που όχι μόνο έδωσε νέο ύφος στην αμερικανική λογοτεχνία, αλλά ήρθε για να γκρεμίσει με θόρυβο την έννοια του αμερικανικού ονείρου που βασίζεται στα υλικά αγαθά και να προκαλέσει μια εξέγερση απέναντι στις συντηρητικές κοινωνικές συμβάσεις της δεκαετίας του ’50.

Απέναντι στα όνειρα με σπίτια και ακριβά αμάξια, ο Kerouac απαντά με την ζωή του μποέμ, που επιλέγει να ψάξει για δημιουργία και αληθινά έντονες στιγμές, αντί να θυσιάσει την ελευθερία του με συμβάσεις. «Στον δρόμο» καταλαβαίνει κανείς τι σημαίνει στ’ αλήθεια δρόμος, ζωή, περιπέτεια, ταξίδι, μουσική, ουσία, επιλογές, ελευθερία. Και φυσικά τι σημαίνει Jack Kerouac.

Το 1969, σε ηλικία 47 χρονών, ο Κέρουακ πέθανε από εσωτερική αιμορραγία εξαιτίας της μακροχρόνιας κατάχρησης αλκοόλ. Από το θάνατό του, το λογοτεχνικό κύρος του Κέρουακ έχει αυξηθεί, και πολλά απαρατήρητα στο παρελθόν έργα του έχουν δημοσιευθεί. Όλα τα βιβλία του είναι σε κυκλοφορία σήμερα, συμπεριλαμβανομένων των Η Κωμόπολη και η Πόλη, Στο δρόμο, Ντόκτορ Σακς, Οι αλήτες του Ντάρμα, Mexico City Blues, Οι υποχθόνιοι, Ο γυρισμός του ταξιδευτή, Οράματα του Κόντυ, Η θάλασσα τ’ αδέρφι μου, και Μπιγκ Σερ.

Πώς «γεννήθηκε» το «Στον δρόμο» του Τζακ Κέρουακ

Για να καταλάβουμε τον Κέρουακ φανταστείτε το εξής: Παρέα μουσικών αραγμένη στο πουθενά. Απόγευμα Κυριακής. Όταν όλα ξεκουράζονται, ο ήχος μόνο ταξιδεύει. Μπλουζ που ξεδιπλώνεται ράθυμα και χωρίς να το καταλάβεις έχει καταλάβει τον χώρο, τις καρδιές, τη ζωή. Εξάλλου ο ίδιος είχε δηλώσει: «Θέλω να με θεωρήσεις ποιητή της τζαζ που παίζει με το πνευστό του ένα εκτεταμένο μπλουζ σε μια απογευματινή κυριακάτικη μάζωξη μουσικών». Αν, λοιπόν, διαβάσει κανείς το «Στον δρόμο» θα καταλάβει τι σημαίνει δρόμος, τζαζ, τι σημαίνει Κέρουακ.

της Μαριανίνας Πάτσα