της Μαρίας Μυλωνά

Καρναβάλι, η λατινική λέξη της ελληνικής Αποκριάς, του εθίμου της μεταμφίεσης. Απόκριες ονομάζεται η περίοδος των τριών εβδομάδων πριν την Καθαρά Δευτέρα, όπου είναι η αρχή της Μεγάλης Σαρακοστής και ταυτίζονται με την περίοδο του Τριωδίου, μια κινητή περίοδο στην Ορθόδοξη Χριστιανική παράδοση. Η δεύτερη (απ’ τις τρεις) εβδομάδα λέγεται Κρεατινή επειδή τρώνε κρέας, εξού και η γιορτή της Τσικνοπέμπτης. Μια ημέρα όπου τα τοπικά έθιμα αποτελούν ιδιαίτερη περίπτωση. Για παράδειγμα, στην Πλάκα, συνήθιζαν να κυκλοφορούν μεταμφιεσμένοι άνθρωποι χορεύοντας και πειράζοντας τους περαστικούς. Προς μεγάλη μου απογοήτευση, αυτήν τη χρονιά δεν κυκλοφορούσε κανείς στα στενά δρομάκια του όμορφου κέντρου της Αθήνας. Στα μαγαζιά δεν υπήρχε αποκριάτικος στολισμός. Ένα έθιμο, όπως και πολλά άλλα, που ίσως αρχίζει να φθίνει.

Έχετε αναρωτηθεί ποτέ σας την προέλευση της μάσκας? Οι μάσκες έχουν ρίζες απ’ την Νεολιθική εποχή, φτιαγμένες από πέτρα για να θυμίζουν το πνεύμα των νεκρών προγόνων. Κάτι εξίσου αντίστοιχο γιορτάζεται την Παραμονή των Αγίων Πάντων, στις 31 Οκτωβρίου, το Halloween. Γνωστή αγγλοσαξονική γιορτή, η οποία επεκτάθηκε στην Αμερική και τα τελευταία χρόνια σε πολλές επιπλέον χώρες. Είναι μια ημέρα αφιερωμένη στους αγίους όπως και στη μνημόνευση των νεκρών προγόνων των ανθρώπων. Υπήρχε η πεποίθηση ότι στις αρχές του χειμώνα κυκλοφορούσαν τα φαντάσματα, οπότε φορούσαν μάσκες για να μην τους αναγνωρίζουν οι νεκροί συγγενείς και εχθροί τους.

Εκτός των θρησκευτικών τελετουργιών, οι μάσκες συνήθιζαν να φοριούνται απ’ τους κυνηγούς για καμουφλάζ ώστε να προστατεύονται, βοηθώντας ταυτόχρονα την ψυχολογία τους ώστε να σκέφτονται σαν το θήραμα τους. Κράνη και μάσκες χρησιμοποιούνται στους πολέμους απ΄ την αρχαιότητα έως σήμερα. Πρωταρχικός τους ρόλος ήταν να φοβίζουν τον εχθρό και δευτερεύον να προστατεύουν το κεφάλι. Στις ημέρες μας αντίστοιχο ρόλο έχουν οι αντιασφυξιογόνες μάσκες οι οποίες ναι μεν προστατεύουν αλλά δημιουργούν φόβο. Σε σπορ όπως το χόκεϊ, η ξιφομαχία και το σκι η μάσκα είναι προστασία. Παρόλα αυτά κάποια σχέδια έχουν στόχο να προκαλούν φόβο στον αντίπαλο.

Ερχόμενοι λοιπόν στο έθιμο της μεταμφίεσης τις Απόκριες, έχει αποδειχθεί ότι μας κάνει καλό επειδή κάνουμε παράδοση τους φόβους μας και κυρίως τον φόβο του θανάτου. Όταν κάτι μας ενοχλεί, μπορούμε να το ελέγξουμε ή να το χειριστούμε με διαφορετικό τρόπο εάν το συναντήσουμε σε ένα φανταστικό πλαίσιο. Σε μια βιωματική αναπαράσταση. Είναι ένας τρόπος να αναπτύξουμε τη συναισθηματική μας επιδεξιότητα καθώς ο τρόμος μετατρέπεται σε παιχνίδι και γέλιο. Επίσης μια μικρή δόση ασφαλούς στρες είναι αρεστή από πολλούς διότι αυξάνονται τα επίπεδο κορτιζόλης.

Εάν αναγνωρίζαμε τη θνησιμότητα μας θα γινόμασταν πιο ευγνώμoνες με τη ζωή μας, με τη ζωή. Έστω και μέσα από ένα παιχνίδι μπορούμε να το επιτύχουμε αρκεί να έχουμε φαντασία. Το μπαλ μασκέ είναι ένας τρόπος να αντιληφθούμε την πραγματικότητα μας με διαφορετικό τρόπο.

Η Μαρία Μυλωνά είναι Ψυχολόγος και εκπ. Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια. Έχει εκπαιδευτεί στην Θετική Ψυχολογία από το Stanford University. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού (MSc) στην Ψυχολογία Υγείας από το University of Surrey και πτυχίου (BSc) στην Εξελικτική Ψυχολογία από το Empire College του State University of New York. Επίσης έχει πιστοποιηθεί στη εφαρμογή Ψυχομετρικών Τεστ από το University of Cambridge. E-mail: contact@mariamylona.gr

Photo Credit : Anna Ewers By Inez & Vinoodh