του sir Taki Theodoracopulos

Εκατό χρόνια πριν, ο Joseph Roth έγραψε προς τον Stefan Zweig: «Οι βάρβαροι πήραν τη σκυτάλη». Αργότερα, ο Roth αυτοκτόνησε, όπως κι ο Zweig, και οι δύο ταλαντούχοι συγγραφείς που έπασχαν από κατάθλιψη εξαιτίας του πώς ήταν τα πράγματα στον κόσμο. Διαβάζοντας την αλληλογραφία τους την προηγούμενη εβδομάδα, γέλασα. Κανείς από τους δύο δεν έζησε το Hollywood, και προφανώς θα είχαν αυτοκτονήσει νωρίτερα εάν γνώριζαν την τοποθεσία και τις αξίες της. Κάτι που με φέρνει σ’ αυτό που μιλούν όλοι στις μέρες μας, το πώς δηλαδή ένας εκπαιδευμένος πεζοναύτης χτύπησε έναν άλλο, μισό στο μέγεθός του, κατά τη διάρκεια των Oscar. Όλο αυτό συνέβη για να προστατέψει τη γυναίκα του από τα αστεία ενός μικρότερου σε μέγεθος, αν και σύμφωνα με την εμπειρία μου, όποιος γίνεται τόσο προστατευτικός με τη γυναίκα του, τις περισσότερες φορές είναι επειδή αυτή πολύ γοητευτική.

Είναι επίσης το Hollywood στα καλύτερά του. Ένας κτύπησε κάποιον για να αποσπάσει την προσοχή με λάθος τρόπο. Και τι περιμέναμε στην πραγματικότητα; Μια υπόκλιση σαν του Ταλλεϋράν στον Ναπολέοντα, αφού ο αυτοκράτορας αποκάλεσε τον υπουργό Εξωτερικών του «περίττωμα σε μεταξωτή κάλτσα»; Αυτό θα ήταν λίγο απίθανο για έναν αλήτη όπως αυτός που έριξε το χαστούκι. Αργότερα, σηκώθηκαν και τον χειροκρότησαν όταν παρέλαβε το Oscar του, αλλά θα είχε κερδίσει το χειροκρότημα πολύ νωρίτερα αν το θύμα του ήταν λευκός. Δεν πειράζει. Δεν μπορείς να περιμένεις μια έξυπνη και αποστομωτική απάντηση απ’ αυτούς που ξέρουν μόνο να διαβάζουν μέσα από έναν υποβολέα.

Όταν ο Λόρδος του Sandwich (John Montagu), μιλώντας στο Κοινοβούλιο, είπε στον John Wilkes (Βρετανός δημοσιογράφος) ότι θα πέθαινε είτε πάνω στην αγχόνη είτε λόγω ευλογιάς, εκείνος απάντησε ευγενικά ό,τι αυτό θα εξαρτιόταν εάν θα ασπαζόταν την πολιτική του Λόρδου ή την ερωμένη του. Ο Βολταίρος κάποτε έγραφε ενθουσιωδώς για έναν συγκεκριμένο κριτικό, αλλά ενημερώθηκε από έναν φίλο του ότι ο κριτικός είχε μόλις αποκαλέσει τον Βολταίρο τη μεγαλύτερη απάτη στη Γαλλία. «Κάνουμε και οι δύο λάθος», απάντησε ο σπουδαίος άνδρας. Ο Noël Coward ήταν ένας πολύ πνευματώδης και πολιτισμένος άνδρας, κι όταν κάποιος τον ρώτησε στο Las Vegas με αγενή τρόπο για το που βρίσκεται η τουαλέτα, αυτός απάντησε: «Προχωρήστε ευθεία στο τέλος του δωματίου, στρίψτε αριστερά και θα δείτε τη σήμανση “Κύριοι”. Αγνοήστε τη και πηγαίνετε δεξιά». Ο Sir Noël εισέπραξε μία πετυχημένη απάντηση όταν συνάντησε τη συγγραφέα Edna Ferber και ανακάλυψε ότι και οι δύο φορούσαν σταυροκουμπωτά κοστούμια. «Μοιάζεις με άνδρα», της είπε. «Όπως κι εσύ» του απάντησε η Edna.

Αυτό που απόλαυσα περισσότερο είχε να κάνει με τον θεατρικό συγγραφέα Marc Connelly, μέλος του Algonquin Round Table και έναν ευγενικό άνθρωπο που του άρεσε να πίνει ένα ή περισσότερα ποτά. Κατά τη διάρκεια ενός από τα αξιομνημόνευτα γεύματα με πολύ αλκοόλ και παρέα με την Dorothy Parker και τον Robert Benchley, ένας άνδρας πέρασε από το τραπέζι και χάιδεψε το φαλακρό κεφάλι του Connelly. «Μοιάζει με το πίσω μέρος της γυναίκας μου» είπε ο άνδρας. «Επειδή έτσι είναι» απάντησε ο Connelly. Ο Groucho Marx ήταν φυσικά master στην ετοιμόλογη απάντηση, αλλά μάλλον ήταν «εκτός εαυτού» όταν έγραψε μια επιστολή προς τα μέλη ενός κλαμπ στο Λος Άντζελες που του αρνήθηκαν να γίνει μέλος. Ο Groucho υποψιάστηκε ότι η εβραϊκή του θρησκεία έπαιζε κάποιο ρόλο σ’ αυτό. Στην επιστολή ανέφερε ότι ο λόγος που ήθελε να γίνει μέλος ήταν για να μπορέσει η κόρη του να χρησιμοποιήσει την πισίνα. «Είναι μόνο μισή Εβραία», έγραψε ο Groucho «άρα ίσως να το ξανασκεφτείτε αν χρησιμοποιεί μόνο το ρηχό μισό της πισίνας».

Στο αποκορύφωμα της εισβολής της ρωσικής ολιγαρχίας λίγα χρόνια πριν, ο σπουδαίος «Brute» Anderson έγραψε: «Η ρωσική εισβολή στην Ευρώπη αποτελεί ηθικό επιχείρημα για τη Σοβιετική Ένωση». Μου άρεσε ιδιαίτερα αυτό επειδή τις παλιές καλές ημέρες του Ψυχρού Πολέμου, οι μόνοι Ρώσοι που ήξερα ήταν διπλωμάτες, και πολύ ευγενικοί στην πραγματικότητα. Και μιλώντας για διπλωμάτες, αυτό που πρόκειται να διηγηθώ συνέβη όταν ήμουν 19 ετών και παρέα με τον σπουδαίο μου φίλο Γιάννη Ζωγράφο. Η διπλωματία στα καλύτερά της.

Σε ένα πάρτι που ήμασταν προσκεκλημένοι στην Αθήνα, όπου η οικοδέσποινά μάς είπε να συμπεριφερθούμε κόσμια, ο Γιάννης ήπιε πολύ και έφαγε, για χάρη ενός στοιχήματος, 14 μικρά κοτόπουλα. Χωρίς να αισθανόμαστε καλά, αποφασίσαμε ενώ είμαστε καθ’ οδόν για το κλαμπ, να σταματήσουμε σ’ έναν κινηματογράφο και να δούμε το «30 seconds over Tokyo», με πρωταγωνιστές τους Spencer Tracy και Van Johnson. Παραγγείλαμε κάποια ελαφριά ποτά, τα οποία τότε σερβίρονταν πάνω σε υπέροχα μαρμάρινα τραπέζια. Καθώς τα αμερικανικά αεροσκάφη πλησίαζαν τους στόχους τους, ο Γιάννης προετοιμάστηκε επειδή ήταν έτοιμος να «εκραγεί». Όταν ο Van Johnson έδωσε τη διαταγή να βομβαρδίσουν, ο Γιάννης άφησε τα αέρια από το έντερό του κάνοντας πολύ θόρυβο. Ευτυχώς οι βόμβες που έπεφταν στο καημένο Τόκιο κάλυψαν τις «βόμβες» του Γιάννη, εκτός από τη μύτη ενός κυρίου που καθόταν ακριβώς πίσω του. «Ωχ θεέ, βομβάρδισαν τις δημόσιες τουαλέτες» φώναξε ο κύριος, κρατώντας τη μύτη του κι όλοι τριγύρω ξέσπασαν σε γέλια. Ο άνδρας που έκανε τους πάντες να γελάσουν ήταν ένας Γάλλος διπλωμάτης που ήξερε τον φίλο μου κι εμένα, και η ιστορία αυτή μαθεύτηκε παντού. Αλλά δείχνει πόσο πνευματώδης ήταν η απάντηση σε μια χυδαία πράξη, για την οποία ο Γιάννης ζητούσε συγγνώμη για το υπόλοιπο της ζωής του κάθε φορά που συναντούσαμε τον διπλωμάτη. Όπως έχω ξαναπεί, αυτές ήταν σπουδαίες μέρες.