της Κέλλυς Σταυροπούλου

Είχε ένα μοναδικό ταλέντο να μεταμορφώνεται και να ταυτίζεται με ετερόκλιτους χαρακτήρες. Αστυνόμος, γκάνγκστερ, παπάς, ακαδημαϊκός, βασιλιάς, Μαρκήσιος ντε Σαντ, αλλά και σαν bourgeois που μπλέκεται σε περίεργες καταστάσεις ή που αντιμετωπίζει την κρίση της μέσης ηλικίας.

Οι καλύτεροι του φίλοι ήταν η Romy Schneider, η Catherine Deneuve και ο Marcello Mastroianni. Αλλά ήταν πολύ κοντά και με τον Yves Montand, τον Jean-Paul Sartre και τη Simone de Beauvoir. Με τους τελευταίους μάλιστα μοιράζονταν παρόμοια πολιτικά φρονήματα και συμμετείχαν από κοινού στην αριστερή οργάνωση Saint Germain- des-Prés. Με την Brigitte Bardot είχαν καλή επικοινωνία, αλλά μέχρι εκεί. Ο ίδιος είχε υποστηρίξει ότι η Bardot δεν έκανε καμία προσπάθεια να μπει στα παπούτσια του άλλου και να έρθει κοντά.

Θα έλεγε κανείς διαβάζοντας τα παραπάνω ονόματα, που καθόρισαν όχι μόνο τη ζωή του Michel Piccoli (1925 -2020) -περί ου ο λόγος- αλλά και μια ολόκληρη εποχή, ότι μιλάμε για έναν άνθρωπο που και ο ίδιος έγραψε ιστορία. Πώς αλλιώς θα συσχετιζόταν με κάποιες από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της εποχής του; Ο Piccoli ήταν πράγματι ένας αξεπέραστος ηθοποιός της χρυσής εποχής του γαλλικού σινεμά. Για την ακρίβεια αυτός ο γλυκός και κομψός σταρ πρωταγωνίστησε σε αμέτρητες ταινίες, υποδύθηκε αναρίθμητους και πολυποίκιλους ρόλους για περίπου 7 δεκαετίες.

Αν μπορούμε να πούμε κάτι με σιγουριά για τον ίδιο ως ηθοποιό είναι ότι είχε ένα μοναδικό ταλέντο να μεταμορφώνεται και να ταυτίζεται με ετερόκλιτους χαρακτήρες ανάλογα με τις ανάγκες. Τον είδαμε ως αστυνόμο, γκάνγκστερ, παπά, ακαδημαϊκό, βασιλιά, Μαρκήσιο ντε Σαντ, αλλά και σαν bourgeois που μπλέκεται σε περίεργες καταστάσεις ή που αντιμετωπίζει την κρίση της μέσης ηλικίας. Όλα ο ίδιος άνθρωπος. Σε όλα ο εαυτός του. Με τα δικά του λόγια: «Δεν διαβάζω λόγια, δεν υποδύομαι… προτιμώ να γλιστράω πίσω από τους χαρακτήρες μου». Πάντως αν προσπαθήσουμε να τον φέρουμε στο μυαλό μας, αντανακλαστικά μας έρχεται στον νου σε σαρδόνιους, κυνικούς και αμφιλεγόμενης ηθικής ρόλους, παιγμένους ήσυχα, χωρίς να κάνει θέμα τα σκοτεινά πάθη και τα «βρώμικα» μυστικά που κρύβουν. Μέσα στους σκηνοθέτες που τον επέλεξαν -κάποιοι κατ’ επανάληψη- ήταν οι Luis Bunuel (6 φορές), Claude Sautet (5 φορές), Alfred Hitchcock, Jean-Pierre Melville, Louis Malle, Alain Resnais και Jean-Luc Godard.

Παίζοντας τον σύζυγο της Brigitte Bardot στην ταινία «Περιφρόνηση» του Godard, τo 1963, όσο κλισέ κι αν είναι η φράση, μπορούμε να πούμε ότι απογειώθηκε η καριέρα του. Όσο για τον Bunuel ήταν ο σκηνοθέτης που τον καθιέρωσε ή τον επέβαλε. Και ο συγκεκριμένος σίγουρα είχε τους λόγους του για να το κάνει. Ο Piccoli είχε πει για τον Bunuel: «Ήταν πολύ αυστηρός. Ήταν αυστηρός με όλα. Αλλά μας έδειξε τον τρόπο να μην φοβόμαστε την ύπαρξη και τις καταστροφές που αυτή συνεπάγεται. Για τον Bunuel η καταστροφή ήταν ταυτόσημη με το ψέμα και κυρίως με το πολιτικό ψέμα. Με τον φασισμό, τον Franco (σ.σ. εννοεί τον Ισπανό Δικτάτορα Francisco Franco) και τον Πάπα».

Στις αρχές της δεκαετίας του ‘70 ίδρυσε δική του εταιρεία παραγωγής γεγονός που του έδωσε μεγαλύτερη ελευθερία να επιλέγει τους ρόλους του. Όπως και να ‘χει ποτέ δεν μετακινήθηκε από το ψηλό βάθρο στο οποίο τον τοποθέτησε το γαλλικό κοινό. Ήταν ένας από τους πιο εμβληματικούς ηθοποιούς της Γαλλίας και η πρόσφατη απώλεια του, τον Μάιο, δημιούργησε συγκίνηση και θλίψη. Έπαιξε ρόλο η ειλικρίνεια του την οποία δεν αποχωρίστηκε ποτέ. Πριν 4 χρόνια, στα 90 του, είχε μιλήσει ανοιχτά για το γήρας, την αρρώστια, το θάνατο. Είχε ομολογήσει πόσο επώδυνο είναι για έναν ηθοποιό να χάνει τη μνήμη του και μαζί μ’ αυτήν την δυνατότητα να δουλεύει. «Θα ήθελα να μην πεθάνω ποτέ» είχε πει χαρακτηριστικά. Μ’ έναν τρόπο το κατάφερε.