της Μαρίας Μυλωνά

Λίγα χρόνια πριν, η σκέψη τού να αναπτύξεις κάποιου είδους σχέση μέσω του κομπιούτερ ήταν αδιανόητη, σε αντίθεση με σήμερα. Παλαιότερα βασιζόσουν σε γνωριμίες μέσω της δουλειάς, της σχολής ή σε κάποιο μπαρ. Ενώ τώρα είναι εφικτό να γνωρίσεις ανθρώπους από όλο τον κόσμο από την άνεση του καναπέ σου. Το διαδικτυακό φλερτ ήρθε για να μείνει και θα συνεχίσει να αυξάνεται σε βαθμό που αρχίζει να επηρεάζει την κουλτούρα μας, καθώς εναποθέτουμε σε έναν μαθηματικό αλγόριθμο να μας βρει ταίρι. Εφαρμογές για ραντεβού, chat rooms, selfies, stories και μεγαλώνει χρόνο με το χρόνο η γκάμα επιλογών αναλογικά με το πόσο μεγαλώνει το Internet.

Η ανωνυμία που προσφέρεται επιτρέπει στους ανθρώπους να ανακαλύψουν ποιοι είναι χωρίς τον φόβο της ντροπής ή της επίκρισης και να κάνουν πράγματα που υπό νορμάλ συνθήκες δεν θα έκαναν. Η αυτοαποκάλυψη είναι μεγαλύτερη συγκριτικά με τις σχέσεις στον έξω κόσμο, ιδιαίτερα στις σεξουαλικές προτιμήσεις. Ο πειραματισμός της σεξουαλικότητας γίνεται όλο και πιο διαδεδομένος, καθώς σου δίνεται η ευκαιρία να επιλέξεις τον ρόλο που επιθυμείς την εκάστοτε στιγμή και να γνωρίσεις ανθρώπους που μοιράζονται τις ίδιες φαντασιώσεις. Ο μέσος όρος παραμονής του κάθε χρήστη στις εφαρμογές γνωριμιών είναι 90 λεπτά ημερησίως. Αυτό επηρεάζει τον εγκέφαλό μας, καθώς απουσιάζει η επιβράβευση που παίρνεις μέσα από μια σχέση. Γίνεται εθιστικό λόγω των νευροχημικών αλλαγών στο σώμα μας, καθώς απελευθερώνονται ενδορφίνες και ως αποτέλεσμα μειώνονται τα επίπεδα του στρες. Ένας συνιδρυτής του Tinder δήλωσε ότι το να δίνουν απροσδόκητες επιβραβεύσεις είναι το καλύτερο κίνητρο για κάποιον να συνεχίσει, διότι βοηθούν τον εγκέφαλο να απελευθερώσει ντοπαμίνη και αδρεναλίνη, με αποτέλεσμα να νιώθεις όμορφα. Συνεχίζεις με την προσδοκία ότι αυτό θα επαναληφθεί (dopamine loop) καθώς οδηγείσαι σε εξάρτηση, εξάντληση αλλά και απομόνωση.

Εν αντιθέσει, η πληθώρα επιλογών οδηγεί σε νοητική υπερφόρτωση, με αποτέλεσμα το στρες και την αναποφασιστικότητα. Όταν υπάρχει αυτή η υπερφόρτωση, ξεχνάς τι ψάχνεις, οι υπάρχουσες επιλογές σε απογοητεύουν και συνεχίζεις ασταμάτητα τη σάρωση (swiping). Οι άνθρωποι που κάνουν κατάχρηση του διαδικτύου τείνουν να αποφεύγουν υποχρεώσεις και σχέσεις στον πραγματικό κόσμο. Έχουν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, αυταξία και κατ’ επέκταση χαμηλότερη ψυχοκοινωνική ευημερία συγκριτικά με τους μη χρήστες, καθώς αναπτύσσεται αντικοινωνική συμπεριφορά σε συνδυασμό με ψυχική δυσφορία και κατάθλιψη. Τα στοιχεία που προβλέπουν την επιτυχία μιας σχέσης, όπως εάν υπάρχει επικοινωνία, εάν γελάτε μεταξύ σας, εάν απολαμβάνετε ο ένας τη συντροφιά του άλλου, εάν αισθάνεστε ότι γίνεστε καλύτεροι μέσα από τον σύντροφό σας, δεν είναι διαθέσιμα σε κάποιο προφίλ.

Μέσα από την οθόνη δεν μπορείς να διακρίνεις εάν υπάρχει χημεία, να ακουμπήσεις, να μυρίσεις, να αντιληφθείς την ενέργεια του άλλου. Αν και αυτή την περίοδο ο παραδοσιακός τρόπος επαφής είναι περιορισμένος, επιχειρήστε να μεταφέρετε οποιαδήποτε ενδιαφέρουσα διαδικτυακή γνωριμία εκτός οθόνης. Όταν ο άλλος βρίσκεται μπροστά σας, ενεργοποιούνται και οι πέντε αισθήσεις. Μην αναλώνεστε σε μακροσκελείς συνομιλίες, διότι όσο μεγαλύτερο διάστημα διαρκεί η επικοινωνία μέσω μηνυμάτων, τόσο υπερεκτιμάτε τον άλλο και μπορεί να συνειδητοποιήσετε ότι στην πραγματικότητα δεν υπάρχει τίποτα κοινό. Υπάρχει ένα παλιό ρητό που λέει ότι «χρειάζεται να φιλήσεις πολλούς βατράχους για να βρεις τον πρίγκιπα» και θεωρώ ότι αυτό πραγματικά ταιριάζει στο online dating.

* Η Μαρία Μυλωνά είναι Ψυχολόγος και εκπαιδευόμενη Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια. Είναι κάτοχος μεταπτυχιακού (MSc) στην Ψυχολογία Υγείας από το University of Surrey και πτυχίου (BSc) στην Εξελικτική Ψυχολογία από το Empire College του State University of New York. Επίσης έχει πιστοποιηθεί στη εφαρμογή Ψυχομετρικών Τεστ από το University of Cambridge. E-mail: contact@mariamylona.gr