Paris, Place Vendôme 28. Εδώ και σχεδόν δύο αιώνες, ο πρωτοπόρος οίκος χειροποίητου ενδύματος Charvet, κατασκευάζει επί παραγγελία, αλλά πλέον και prêt-à-porter, ανδρικά και γυναικεία ενδύματα πολυτελείας: πουκάμισα, πιτζάμες, ρόμπες, γραβάτες, pochettes, κοστούμια, σακάκια saharienne, πλεκτά, δερμάτινες παντόφλες… Ανάμεσα στους πελάτες του, βασιλιάδες και αρχηγοί κρατών, όπως ο Αλφόνσο ΧΙΙ και ΧΙΙΙ της Ισπανίας, ο Εδουάρδος VII και VII και ο Κάρολος της Αγγλίας, ο Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι, ο Ουίνστον Τσώρτσιλ, ο Στρατηγός Ντε Γκωλ, ο Ζακ Σιράκ, ο  Μπαράκ Ομπάμα, καθώς και μεγάλες μορφές των γραμμάτων και των τεχνών, όπως ο Μαρσέλ Προυστ, ο Όσκαρ Ουάιλντ, η Μαργκερίτ Ντυράς, ο Έρνεστ Χέμινγουεϊ, ο Φρεντ Ασταίρ, ο Γκάρι Κούπερ, ο Σερζ Γκενσμπούρ, η Κατρίν Ντενέβ, η Φέι Ντάναγουέι,  ο Φράνσις Φορντ Κόπολα και πολλοί άλλοι. Σήμερα, ο  Jean–Claude Colban, διευθυντής του Charvet Place Vendôme από τη δεκαετία του ’80 (με την αδελφή του Anne–Marie), μας υποδέχεται στο «αρχηγείο» του και μας μιλά για την ιστορία του οίκου, τις αρχές και τη φιλοσοφία του.   

Του Γιώργου Αρχιμανδρίτη 

Πώς γεννήθηκε ο οίκος Charvet;  

Ο οίκος μας ιδρύθηκε από τον Joseph–Christophe Charvet το 1838 και ήταν ο πρώτος κατασκευαστής πουκαμίσων στον κόσμο. Μέχρι τότε, υπήρχαν μεν πουκάμισα, αλλά τα έραβαν στο σπίτι γυναίκες που τις έλεγαν lingères. Η δημιουργία, λοιπόν, ενός οίκου που δημιουργήθηκε ειδικά για τον σκοπό αυτό ήταν μια μικρή επανάσταση για την εποχή. Επιπλέον, μέχρι τότε, το πουκάμισο ήταν τετραγωνισμένο, χωρίς καμπύλες, κάπως σαν κιμονό, και όλη η τέχνη του βρισκόταν στα στοιχεία διακόσμησης, όπως το κέντημα. Καθώς όμως ο Charvet είχε εκπαιδευτεί ως ράφτης, εφάρμοσε τις τεχνικές της ραπτικής στην κατασκευή των πουκαμίσων και επινόησε στοιχεία, τα οποία άλλαξαν για πάντα την μορφή του συγκεκριμένου ενδύματος.   

Όπως,  για παράδειγμα;  

Ο διπλωμένος γιακάς, όπως τον ξέρουμε σήμερα! Διότι ως τότε οι γιακάδες ήταν όρθιοι. Στον Charvet οφείλουμε επίσης τον “ωμίτη”, δηλαδή εκείνο το κομμάτι ύφασμα στους ώμους που συνδέει το μπροστινό και το πίσω ορθογώνιο μέρος του πουκαμίσου και το οποίο το εμποδίζει να παραμορφωθεί, επιτρέποντάς του ταυτόχρονα να αγκαλιάζει το σώμα και να κινείται μαζί του. Το στοιχείο αυτό αποτελούσε μέρος μιας γενικότερης επανάστασης των αρχών του 19ου  αιώνα, όπου τα ρούχα είχαν αρχίσει να ακολουθούν το σχήμα του σώματος και να το αποκαλύπτουν. Επρόκειτο για ένα κίνημα αρκετά ηδονιστικό: μεγαλύτερος αισθησιασμός στο ένδυμα και απόλαυση του καλού υφάσματος, το οποίο αρχικά ήταν λευκό, σταδιακά έγινε χρωματιστό και στη συνέχεια απέκτησε σχέδια. Ήταν μακρύς ο δρόμος από το λευκό λινό ύφασμα του 19ου αιώνα μέχρι το χρωματιστό βαμβακερό που έχουμε σήμερα και ο Joseph–Christophe Charvet ήταν στην αρχή αυτού του κινήματος. Τριάντα χρόνια αργότερα, τον διαδέχθηκε ο γιος του Édouard και η επιχείρηση Charvet παρέμεινε στην οικογένεια μέχρι τη δεκαετία του 1960 που την ανέλαβε ο πατέρας μου. 

Το παράδειγμα του Charvet το ακολούθησαν και άλλοι οίκοι…   

Πράγματι. O Charvet άνοιξε τον δρόμο, αλλά σύντομα εμφανίστηκαν και άλλοι μεγάλοι οίκοι πουκαμίσων, που όλοι μαζί ήταν, τρόπον τινά, η δόξα του Παρισιού. Εμείς όμως ήμαστε οι πρώτοι, αλλά και οι μόνοι που υπάρχουμε μέχρι σήμερα. Αυτό συνέβη όχι μόνο επειδή οι πελάτες μας ήταν πλούσιοι και διάσημοι και είχαν την οικονομική δυνατότητα να αγοράζουν τα καλύτερα προϊόντα, αλλά επίσης επειδή είχαν καλό γούστο. Τα γιλέκα μας τότε, όπως οι γραβάτες σήμερα, ήταν μικρές υφαντικές πινελιές που πρόσθεταν διάκοσμο, σχέδιο, χρώμα και φαντασία στο ένδυμα, και προσέλκυαν έτσι πολλές προσωπικότητες των γραμμάτων και των τεχνών. Έτσι οι πελάτες μας δεν ήταν μόνο βασιλιάδες, αρχηγοί κρατών και επιχειρηματίες, αλλά και άνθρωποι που βρίσκονταν στην αιχμή της δημιουργίας. Αυτό το μείγμα εξουσίας και τέχνης ήταν πάντα μέρος της ταυτότητάς μας. Η ικανότητα του Charvet να ανανεώνεται άρεσε ιδιαίτερα τους καλλιτέχνες, τους ζωγράφους και τους συγγραφείς, οι οποίοι ταυτόχρονα μας ωθούσαν να ανανεωθούμε. Αν δεν υπήρχαν αυτοί να μας λένε: «Τι καινούργιο έχεις να μας δείξεις σήμερα;», ίσως να μην υπήρχαμε σήμερα. Είναι, λοιπόν, χρέος μας προς τους πελάτες μας να ανανεωνόμαστε συνεχώς και να είμαστε επίκαιροι. Διότι αυτοί δημιουργούν τη μόδα, αυτοί φέρνουν το διαφορετικό,  αυτοί κάνουν αυτό που δεν κάνουμε ακόμα και αυτό που θα κάνουμε αύριο. Εμείς δεν επιβάλλουμε σε κανέναν να ακολουθήσει τις ιδέες μας. Εμείς, βέβαια,  βρίσκουμε νέες ιδέες, όσον αφορά τα υλικά, τις υφάνσεις, τα εφέ του φωτός, τους χρωματικούς συνδυασμούς, τις υφές και ούτω καθεξής, αλλά οι πελάτες μας είναι αυτοί που θα αποφασίσουν τι θα φορέσουν.  

Μιλήσατε για χρώματα. Ο Ζαν Κοκτώ είχε γράψει ότι το ουράνιο τόξο αντλεί τα χρώματά του από τον Charvet…    

Η αλήθεια είναι ότι δημιουργούμε χιλιάδες παραλλαγές, δύο φορές το χρόνο και διατηρούμε ενεργό, ένα μεγάλο μέρος τους. Δεν έχει κανείς παρά να δει στο ισόγειό μας πόσες γραβάτες υπάρχουν. Στα χρώματα, λοιπόν, δεν υπάρχει όριο. Προσθέτουμε συνεχώς καινούρια και παλεύουμε με τους προμηθευτές μας για να τα διατηρήσουμε. Διότι, στον τομέα της κατασκευής υφασμάτων, από τις δεκαετίες 1950 και 1960, υπάρχει ένα κίνημα απλοποίησης των συστατικών για την βελτίωση των φυσικών ιδιοτήτων του χρώματος, της στερεότητας και της ικανότητας αναπαραγωγής του, της αντοχής του στο φως, στο νερό, στον ιδρώτα και ούτω καθεξής, εις βάρος όμως της ποικιλίας, της χάρης και της λεπτότητάς του. Εμείς διατηρούμε ως κόρη οφθαλμού τις χρωματικές σειρές που δημιουργήσαμε την εποχή της ακμής του χρώματος, τις δεκαετίες 1920 και 1930. Φανταστείτε ότι τότε οι βαφείς στη Λυών παρήγαγαν νέους χρωματικούς άτλαντες δύο φορές το χρόνο! Εμείς, λοιπόν, δουλεύουμε με τον ίδιο τρόπο μέχρι σήμερα. Είμαστε σαν τους φιλοτελιστές : η προσοχή μας εστιάζεται στις αποχρώσεις που λείπουν από τη συλλογή μας.  

Τι ρόλο παίζουν τα αξεσουάρ στο ντύσιμο ενός άνδρα;  

Απολύτως θεμελιώδη. Θα σας απαντήσω με ένα μικρό παράδοξο. Δημιουργήσαμε πρόσφατα, σε συνεργασία με έναν φίλο του οίκου μας, μια συλλογή μαγιό και, για να τα φτιάξουμε, χρησιμοποιήσαμε κάποια μοτίβα γραβάτας που ήταν ιδιαίτερα έντονα. Μείναμε έκθαμβοι με το αποτέλεσμα, με το πόσο καλά λειτουργούσαν τα μοτίβα αυτά πάνω στα μαγιό. Αναρωτηθήκαμε όμως πώς γίνεται αυτό, αφού τα δύο συγκεκριμένα είδη δεν έχουν, φαινομενικά, καμία σχέση μεταξύ τους. Κι όμως, στην πραγματικότητα, έχουν. Διότι πρόκειται για μικρά κομμάτια υφάσματος, που, με την χρωματιστή τους πινελιά, διακοσμούν μια πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια, είτε πρόκειται για ένα κοστούμι, είτε για ένα γυμνό σώμα. Στην πολύ μακρά ιστορία της ανδρικής ένδυσης, η οποία, από τις αρχές του 19ου  αιώνα, διαπνέεται από ένα πνεύμα αυστηρότητας – τα ανδρικά ρούχα άρχισαν να γίνονται πολύ πιο αυστηρά απ’ ό,τι τον 18ο αιώνα – η  μόδα επικεντρώθηκε σε πολύ λίγα στοιχεία, όπως στο γιλέκο και στο κουμπί του. Σήμερα δεν φοράμε πια γιλέκο. Αυτό που εξέφραζε το γιλέκο εκείνη την εποχή, εκφράζεται σήμερα από τη γραβάτα ή την pochette. Είναι αυτή η πινελιά του χρώματος, του φωτός, η μικρή πινελιά της τρέλας, ας πούμε, που, κατά κάποιον τρόπο, σπάει τη σοβαρότητα του συνόλου.     

Tι σημαίνει για σας κομψότητα ; 

Θεωρώ ότι υπάρχουν δύο μορφές κομψότητας. Εκείνη των ανθρώπων που είναι κομψοί επειδή η αίσθησή τους είναι σωστή, σχεδόν δίχως σκέψη,  ενστικτωδώς. Κι έπειτα υπάρχει η κομψότητα εκείνων που, ενώ έχουν την ίδια φινέτσα, έχουν επίσης γνώση της ιστορίας και της κουλτούρας της ένδυσης. Εγώ, λόγω επαγγέλματος, ίσως έχω λίγο μεγαλύτερη συγγένεια με τους τελευταίους. Για παράδειγμα, ανάμεσα στους Ιάπωνες πελάτες μας, υπάρχουν αρκετοί νέοι που διαθέτουν σίγουρο ένστικτο ως προς την ισορροπία των διαφόρων ενδυματολογικών στοιχείων. Υπάρχουν όμως και άλλοι, ίσως λιγότερο νέοι, οι οποίοι όχι μόνο διαθέτουν το ένστικτο αυτό, αλλά ξέρουν επίσης να θέτουν την προοπτική των επιλογών τους, μιλώντας υπέροχα, παραδείγματος χάρη, για θέματα όπως η έκθεση του καρπού. Ότι δηλαδή το ζήτημα δεν είναι απλώς να έχεις έναν καλοσχηματισμένο καρπό, αλλά να ξέρεις πόσο δέρμα πρέπει να αποκαλύψεις. Δεν είναι πολύ γοητευτικό;  

Photos Courtesy of Charvet