Του Χρήστου Ζαμπούνη

To 2023 αναμένεται να παραδοθεί προς πλήρη λειτουργική χρήση το δυναμικό τοπόσημο του κορυφαίου λιμένος της Μεσογείου, το οποίο παρέμενε ακατοίκητον επί μισό αιώνα. Η ιδέα μπορεί να ήταν παλαιότερη, ίσως και άλλων, όμως ο μόνος που ανέλαβε την πρωτοβουλία να την θέσει σε εφαρμογή ήταν ο πρώην δήμαρχος Πειραιώς Αριστείδης Σκυλίτσης. Είναι ο πολιτικός που αναμόρφωσε το παραλιακό μέτωπο του μεγαλυτέρου λιμένος της Μεσογείου και ανέγειρε έναν Πύργο ύψους 84 μέτρων, με την προοπτική να μετατρέψει την πόλη του σε ένα εγχώριο ναυτιλιακό City. Γόνος αριστοκρατικής οικογενείας από την Κωνσταντινούπολη, κυκλοφορούσε με μία λευκή Rolls Royce, και παρά την αμφισβήτηση, επειδή εδιορίσθη από την Χούντα, οι περισσότεροι Πειραιώτες αναγνωρίζουν σήμερα το έργο του. Φευ! Το Εμποροναυτιλιακό Κέντρο, το οποίο ενεκαινίασε το 1972 και η αποπεράτωσίς του ολοκληρώθη το 1975, δεν έμελλε ποτέ να λειτουργήσει, με τις μελλοντικές δημοτικές Αρχές να σκέφτονται ακόμη και να το κατεδαφίσουν.

Θρυλείται ότι πηγή εμπνεύσεώς του ήταν ο ουρανοξύστης «Marble Arch Tower» του Λονδίνου, αν και ορισμένοι υποστηρίζουν ότι το αντίπαλον δέος ήταν ο Πύργος των Αθηνών. Όπως και να έχει, με φωτογραφική διάταξη του 1968, άλλαξε ο νόμος για τον συντελεστή ύψους, και ήδη από εκείνο το έτος ο Τύπος της εποχής τιτλοφορούσε: «Ουρανοξύστης 23 ορόφων θα ανεγερθή εις τον Πειραιά επί του οικοπέδου της Κεντρικής Αγοράς». Τελικώς οι όροφοι έγιναν 24, με τον τελευταίο να προβλέπεται να φιλοξενήσει το εστιατόριο «Γαλαξίας» με πανοραμική θέα. Ήταν η περίοδος που ένα κύμα μοντερνισμού είχε κατακλύσει όχι μόνον την Ελλάδα, αλλά και τον Δυτικό κόσμο, με αποτέλεσμα να κατεδαφισθούν πολλά κτίρια προηγουμένων εποχών και την θέση τους να πάρουν πολυώροφα σύμβολα της νέας εποχής. Ο Πύργος του Πειραιώς ήταν ένα από αυτά. Ο εμπνευστής του φιλοδοξούσε να προικίσει την πόλη του με ένα δυναμικό τοπόσημο που θα αντανακλούσε το εξ’ ίσου δυναμικό εκτόπισμα της ελληνικής Ναυτιλίας, η οποία και τότε, όπως και τώρα, ευρίσκετο στην κορυφή της παγκόσμιας Ναυτιλίας. Σκοπός του Σκυλίτση ήταν να φιλοξενηθούν στα 29.000 τ.μ. ανωδομής τα περισσότερα εγχώρια και ξένα ναυτιλιακά Γραφεία, τα οποία ήταν τότε διάσπαρτα στις γύρω ακτές.

Το όραμά του θα πραγματοποιηθεί μισό, σχεδόν, αιώνα αργότερα, από τον νέο δήμαρχο Πειραιώς, τον Ιωάννη Μώραλη, ο οποίος κατέληξε, πέρυσι, σε μία συμφωνία παραχωρήσεως για 99 έτη, με κοινοπραξία επενδυτών (Όμιλος Dimand, Prodea Investment, και Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκροτήσεως και Αναπτύξεως). Οι ανωτέρω ανέλαβαν ένα επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 50.000.000 ευρώ, με την προοπτική να παραδώσουν ένα σύγχρονο βιοκλιματικό κτίριο Γραφείων και καταστημάτων, με νέο αντισεισμικό σύστημα προστασίας. Πρόθεσις των επενδυτών είναι να επανασχεδιασθεί το κτίριο, ούτως ώστε να ικανοποιούνται οι νέοι χρήστες, που θα είναι καταστήματα, χώροι γραφείων, χώροι Εστιάσεως και ένας Πολυχώρος πολιτιστικών λειτουργιών. Παραλλήλως, προγραμματίζεται η φύτευση σε επιφάνεια 1.000 τ.μ. στον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου, η οποία θα αρδεύεται 100% μέσω ενός έξυπνου συστήματος συλλογής και εκμεταλλεύσεως των ομβρίων υδάτων. Ένα σύστημα σκιάσεως κατακόρυφων και οριζόντιων περσίδων θα δημιουργεί στον περαστικό την εντύπωση ενός πέπλου που θα τυλίγει τον Πύργο, σύμφωνα με την μελέτη του Γραφείου PILA που κέρδισε τον διεθνή αρχιτεκτονικό διαγωνισμό.