του Χρήστου Ζαμπούνη

Ας μου επιτραπεί να εκκινήσω με ένα δάνειο. «Η σωστή επικοινωνία είναι σαν τις μεταμοσχεύσεις. Πρέπει να υπάρχει συμβατότης δότη με δέκτη», απήντησε σε σχετική ερώτηση ο υπουργός Ψηφιακής Διακυβερνήσεως Κυριάκος Πιερρακάκης. Και έχει δίκαιο. Πόσες φορές, κρυπτόμενα πίσω από την ανωνυμία τους, trolls δεν έχουν εκπέμψει μίσος εναντίον των πολιτικών τους αντιπάλων, και πόσες φορές διαφωνούντες χρήστες δεν έχουν μεταβληθεί σε καραγωγείς δι’ ασήμαντον αφορμήν;

7.800.000 Έλληνες έχουν πρόσβαση στο Ίντερνετ, σύμφωνα με έρευνα της Focus Bari. Από τον Μάρτιο του 1989, όταν ο Τιμ Μπέρνερ-Λη πρότεινε την δημιουργία του Παγκόσμιου Ιστού (World Wide Web), έως σήμερα, η επανάστασις που επέφερε στην ανθρώπινη επικοινωνία η ανακάλυψίς του είναι αδιαμφισβήτητος. Η πλοήγησις στο Διαδίκτυο έχει καταργήσει τα προϋπάρχοντα στεγανά στην διακίνηση της πληροφορίας, δημιουργώντας μία αμφίδρομη και άμεση επαφή ανάμεσα στους χρήστες, η οποία, έως τότε, εθεωρείτο αδύνατος, αν όχι αδιανόητος.

Όσο όμως εύχρηστο και χρήσιμο είναι το Ίντερνετ, άλλο τόσο σκοτεινοί είναι ορισμένοι μαίανδροί του. Τι εννοώ; Ας πάρουμε για παράδειγμα την παραπληροφόρηση (fake news). Οποιοσδήποτε δύναται να γράψει οτιδήποτε και να το κοινοποιήσει, η απουσία οποιουδήποτε ελέγχου για το κατά πόσον τα γραφόμενα έχουν σχέση με την αλήθεια ή όχι. Έτερες στρεβλώσεις είναι η παραβίασις των προσωπικών δεδομένων ή ο επηρεασμός που ασκούν με διάφορες μεθόδους οι τεχνολογικοί κολοσσοί (Google, Facebook κ.ά.).

Για να επιλυθούν τα ανωτέρω προβλήματα, κυβερνήσεις και Πάροχοι επιχειρούν να θεσπίσουν κοινώς αποδεκτούς κανόνες λειτουργίας, όχι με ιδιαίτερη επιτυχία. Το bras de fer, απ’ ό,τι φαίνεται, θα συνεχισθεί δεδομένων των τεραστίων συμφερόντων. Στο πεδίο των χρηστών παρατηρείται μία έκρηξις «χολής» και μίσους, ιδίως κατά την περίοδο της πανδημίας. Όπως και στην πραγματική ζωή, έτσι και στην εικονική η ευγένεια αποτελεί την λυδία λίθο της καλής συμπεριφοράς. Η ευγένεια απαλύνει τις οξύτητες, γλυκάνει τις πίκρες και προφυλάσσει από τις παρεξηγήσεις. Το προσδιόρισε, άλλωστε, και ο Μαρκ Τουαίν: «Η καλή ανατροφή συνίσταται στην συμφιλίωση ανάμεσα στην μεγάλη ιδέα που έχουμε για τον εαυτό μας και την μικρή ιδέα που έχουμε για τους άλλους».