της Κατερίνας Ρωμανού

Με την ευκαιρία της έκδοσης στη Γαλλία του βιβλίου του «Τhéo Angelopoulos – Le temps suspendu», ο διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Σορβόννης, συγγραφέας, δημιουργός ραδιοφωνικών ντοκιμαντέρ τέχνης και πολιτισμού και δημοσιογράφος Γιώργος Αρχιμανδρίτης μάς μιλά για τον μεγάλο Έλληνα σκηνοθέτη και το έργο του.

Πώς γεννήθηκε το βιβλίο «Θόδωρος Αγγελόπουλος– Ο μετέωρος χρόνος»;

Γεννήθηκε από μια σειρά συζητήσεων που είχαμε κάνει με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο στη Δημόσια Γαλλική Ραδιοφωνία, οι οποίες τώρα κυκλοφορούν για πρώτη φορά στη Γαλλία από τις Εκδόσεις Actes Sud σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Lumière, που φέρει το όνομα των δημιουργών του κινηματογράφου και έχει ως αποστολή τη διατήρηση και τη διάδοση της κινηματογραφικής κληρονομιάς.

Στον πρόλογο του βιβλίου γράφετε ότι ο Θόδωρος Αγγελόπουλος, «πλασμένος ο ίδιος από την ύλη της Ελλάδας, έπλασε με τη σειρά του μια χώρα ολότελα δική του, έναν τόπο της ψυχής και του μύθου»…

Πιστεύω ότι κάθε άνθρωπος είναι πνευματικός γόνος της χώρας, της κοινωνίας και του πολιτισμού που τον ανέθρεψαν. Ο δημιουργός, όμως, με τα εργαλεία της τεχνης του φτιάχνει με τη σειρά του ένα δικό του ψυχικό και αισθητικό τοπίο, το οποίο μπορεί να γίνει πεδίο έκφρασης των ανθρώπινων αναζητήσεων. Αυτό είναι που χαρακτηρίζει τον οικουμενικό δημιουργό και, στην προκειμένη περίπτωση, τον Θόδωρο Αγγελόπουλο.

Ποια ήταν τα πρώτα του καλλιτεχνικά ερεθίσματα;

Τα πρώτα του ερεθίσματα ήταν λογοτεχνικά. Ακόμη ως σκηνοθέτης, σε κάθε καινούργια του ταινία έμπαινε μέσω της λογοτεχνικής γραφής. «Όταν γράφω ένα σενάριο», έλεγε χαρακτηριστικά, «δεν ακολουθώ σεναριακές τεχνικές. Γράφω νουβέλες τις οποίες στη συνέχεια οι βοηθοί μου κόβουν σε πλάνα. […] Δεν μπορώ να εκλάβω διαφορετικά τη γραφή μιας ταινίας. […] Χρειάζομαι φαντασία, χρειάζομαι μια ιστορία που να με συνεπαίρνει, όχι ένα ξερό ντεκουπάζ».

Είναι ο Θόδωρος Αγγελόπουλος ο ποιητής της εικόνας;

Απολύτως. Και αυτό φαίνεται στον εικαστικό χαρακτήρα του έργου του. «Ίσως επειδή δεν μπορώ να ζωγραφίσω», έλεγε ο ίδιος, «προσπάθησα να ζωγραφίσω στον κινηματογράφο. Συχνά οι επιλογές που κάνω στις γραμμές, τα χρώματα, τα πλάνα, τις μεγάλες συνθέσεις, τα πρόσωπα έχουν ζωγραφικά χαρακτηριστικά». Πέρα από τη ζωγραφική, ο κινηματογράφος του Θόδωρου Αγγελόπουλου είναι σημείο συνάντησης πολλών άλλων τεχνών όπως η μουσική, ο χορός, η λογοτεχνία. Οι πολλαπλές αισθητικές –και όχι μόνο– πτυχές των ταινιών του αποτελούν σημείο αναφοράς στην ιστορία του παγκόσμιου κινηματογράφου.